EREN Sporcuların Enerji Gereksinimi ve Yeterliliği

Enerji Gereksiniminin Hesaplanmasının Önemi

• Beden ağırlığı ve kompozisyonun denetimi:
  • Kilo kaybı, kazancı ya da koruma için gereklidir.
  • Atletler için sağlıklı kilonun korunması önemli.
• Besin tüketiminin zamanlaması:
  • Antrenman veya müsabaka etrafında alınan besin miktarının doğru zamanlaması.
• Yeme davranışlarının düzenlenmesi:
  • Sağlık ve sporla ilgili yeme davranışlarının optimize edilmesi.

Enerji Dengesine Genel Bakış

• Enerji dengesi, yenen yiyeceklerin sağladığı enerji ile vücudun harcadığı enerjinin eşit olması gerektiğini belirtir.
• Enerji harcaması gün boyunca sürekli gerçekleşirken, enerji alımı epizodiktir.
• Uzun vadeli enerji dengesi sağlıklı bir yaşam için gereklidir.

Enerji Tanımı ve Birimler

• Enerji: Canlıların iş yapabilme kapasitesini belirler.
  • Birimi: Kalori (cal) veya Joule (J).
  • 1 cal = 1 gram saf suyun sıcaklığını 1°C artıran enerji. 1000 cal = 1 kcal.

İş Yapma Kapasitesi

• İş (W), uygulanan kuvvetin (F) mesafe (d) ile çarpımıdır:
  W = F imes d
• Birimi: Joule (J) veya kcal.

Güç Kavramı

• Güç, birim zamanda yapılan iş miktarıdır:
  P = rac{W}{t}
• Birimi: Joule/saniye = Watt.

Enerji Kaynakları

• Sporcular enerji kaynağı olarak vücutlarında depolanan gastronomik bileşenleri kullanır:
  • Karbonhidrat (glikoz)
  • Yağ
  • Protein
• Besin maddeleri kimyasal enerji sağlar ve metabolizma sırasında ATP üretir.

ATP'nin Yeniden Sentezi İçin Enerji Sistemleri

1. Fosfojen Sistem: Anaerobik sistem.
2. Anaerobik Glikoliz: Laktasik sistem.
3. Aerobik Sistem: Uzun süreli enerji sağlar.

Enerji Dengesi ve CICO

• CICO (Calories In, Calories Out): Enerji alımı ve harcamasının dengeleri.
  • Düşük kalori alımı, enerji harcamasının azalmasına sebep olur.

Termik Etkiler

• Besin Öğelerinin Termik Etkisi: En yüksek termik etkiye sahip besin proteindir.
  • Termik etki: Besinlerin sindirilmesi ve metabolize edilmesi sırasında harcanan enerji.

MET Değerleri

• MET (Metabolik Eşdeğer) Nedir?
  • Dinlenme metabolik hızı ile aktivite esnasındaki metabolik hız arasındaki oran.
  • 1 MET, dakikada bir kilogram başına 3.5 mL oksijen tüketimine eşdeğerdir.
• Aktivitelerin yoğunluğunu belirtmek için kullanılır.

RED-S Sendromu (Göreceli Enerji Eksikliği Sendromu)

• RED-S, düşük enerji mevcudiyetinin sporcunun fiziksel ve psikolojik sağlığı üzerindeki etkilerini tanımlar.
• Hem erkek hem kadın atletleri etkiler.

Sağlık Üzerindeki Etkiler

• Uzun dönem infertilite, düzensiz menstruasyon, bağışıklık sisteminde bozulmalar gibi sorunlara neden olabilir.
• Düşük enerji bulunabilirliği kemi sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.

Sonuçlar ve Öneriler

• Sporcuların enerji alımının ve ihtiyacının planlanması sağlıklı performans için gereklidir.
• Sporcular, yeme bozuklukları ve enerji mevcudiyeti açısından düzenli takip edilmelidir.