## **W1: Panukalang Proyekto** A. Panukalang Proyekto * Mga Bahagi: Isang sulating naglalahad ng mga suliraning nakita sa isang proyekto. Nagpapakita ng mga mungkahing aktibidad, programa, o proyektong makatutulong sa paglutas ng iba't ibang problema ng isang samahan o organisasyon. * Tips sa Pagsulat: Alamin ang mga bagay na magpapakumbinsi sa nilalapitang opisina. Bigyang-diin ang mga pakinabang na maibibigay ng panukalang proyekto. Tiyaking malinaw, makatotohanan, at makatwiran ang badyet sa gagawing panukalang proyekto. Alalahaning nakaaapekto ang paraan ng pagsulat sa pag-apruba o hindi ng panukalang proyekto. B. Bahagi ng Panukalang Proyekto * B1. Organize Your Notes Effectively: * Pamagat: Tiyaking malinaw ang pamagat. * Proponent ng Proyekto: Tumutukoy ito sa tao o organisasyong nagmumungkahing proyekto. * Kategorya ng Proyekto: Tumutukoy sa klase ng proyekto. * B2. Katawan: * Petsa: Gaano katagal ang inaasahang pagpapatupad ng proyekto? Mula anong petsa hanggang anong petsa ito isasakatuparan? * Rasyonal: Ipaliwanang ang konteksto ng proyekto. Anong pangyayari ang nagbunsod nito? Paano ito naisip ng nagpapanukala ng proyekto? Bakit ito lubhang kailangan? * Deskripsiyon ng Proyekto: Nagbibigay ng kumpletong detalye tungkol sa mismong proyekto. Ano ang inaasahang output o serbisyo? Ano-ano ang katangian nito? Ano-ano ang materyales o lakas-paggawang kailangan nito? * Badyet: Itatala rito ang detalye ng lahat ng inaasahang gastusin sa pagkompleto ng proyekto. * Benepisyaryo: Para kanino ang proyekto? ## **W2: Posisyong Papel** A. Posisyong Papel * Mga Bahagi: Matibay na naglalahad ng katwiran, opinyon, saloobin, at pananaw. Grace Fleming: Pagsalig o pagsuporta sa isang kontrobersiyal na isyu. - Sining ng paglalahad ng mga dahilan upang makabuo ng isang patunay na tinatanggap ng nakararami. * Tips sa Pagsulat: Villanueva, (2016): Ang pagsulat ng posisyong papel ay isang uri ng akademikong sulatin na naglalaman ng ng opinyon, saloobin, at pananaw na pinagyaman upang maging matibay na paninindigan. Sa akademikong sulatin na ito naipapamalas ang matibay na paglalahad ng katwiran. Layunin: maipakita ang katotohanan at katibayan. A2. Mga Dapat Isaalang-alang: Alamin at unawain ang paksang ipagmamatuwid. Dapat maging maliwanag at tiyak sa pagmamatuwid. Sapat na katwiran at katibayang magkapagpapatunay. May kaugnayan sa paksa ang mga katibayan at katwiran upang makapanghikayat. Pairalin ang pagsasaalang-alang, katarungan, at bukas na kaisipan sa pagpapahayag ng kaalamang ilalahad. Tiyaking mapagkakatiwalaan ang mga ilalahad na katwiran. A3. Hakbang sa Pagsulat: Pumili ng paksang malapit sa iyong puso. Magsagawa ng panimulang pananaliksik hinggil sa napiling paksa. Bumuo ng thesis statement/pahayag na tesis. Subukin ang katibayan o kalakasan ng iyong pahayag ng tesis o posisyon. Magpatuloy sa pangangalap ng mga kakailanganing ebidensya. Sanggunian: Uri ng Impormasyon: panimulang impormasyon at pangkalahatang kaalaman tungkol sa paksa, mga pag-aaral hinggil sa paksa o isyu, mapagkakatiwalaang artikulo, napapanahong isyu, estadistika Uri ng Sangguniang Maaaring Gamitin: Ensayklopedya, handbooks, aklat, ulat ng pamahalaan, dyornal na pang-akademiko, pahayagan, magasin, sangay ng pamahalaan at mga organisasyon/samahan ## **W3: Replektibong Sanaysay** A. Replektibong Sanaysay * Mga Uri Nito: * Pormal: Nagbibigay ng patalastas sa isang paraang maayos at mariin at bunga ng isang maingat na pagtitimbang-timbang ng mga pangyayari at kaisipan. * Impormal: Nagbibigay-diin sa isang estilong nagpapamalas ng katauhan ng may-akda. Naglalarawan ng may-akda sa isang pangyayari sa buhay, nagtatala ng kaniyang kuro-kuro. * Mga Dapat Isaalang-alang: Michael Stratford (Pinagyamang Pluma Filipino sa Piling Larang Akademik): May kinalaman sa introspeksyon na pagsasanay. Nagmumuni sa karanasan ng manunulat. Sumasagot sa sino, ano, saan, kailan, at paano. Ang damdamin o emosyon ng manunulat ng sanaysay ang pinakamahalagang mabasa at kung paano niya ito nabigyan ng maayos na pag-iisip, pagmumuni, at paano natugunan ang karanasang ito. Meditasyon sa buhay ang paggawa ng replektibong sanaysay dahil inuunawa ng nagsusulat ang kaniyang mga karanasan na kapupulutan ng aral at halaga sa pagdaloy ng buhay. Kailangan ng sariling perspektibo, opinyon, at pananaliksik. Hindi magkakatulad ang talambuhay, biography, at replektibong sanaysay. A2. Tandaan: May tiyak na paksa na iniikutan. Pawang katotohanan ang nakasulat at hindi pag-iimbento ng karanasan. Unang panauhan (tanggap ang ko, ako, akin). Kailangang tama ang pagkakasunod-sunod ng ideya, tamang bantas at paggamit ng salita. Isaalang-alang ang paggamit ng pormal na salita at tamang estruktura. Damdamin at isip ang ginagamit. Hindi dapat generic. Huwag madaliin. Gumamit ng pandamang naaayon. *A3. Mga Dapat Isaalang-alang:** Magkaroon ng tiyak na paksa. Isulat gamit unang panauhan. Nakabatay sa katotohanan. Pormal na salita sa pagsulat. Gumamit ng tekstong naglalahad. Sundin ang tamang istruktura sa pagsulat. Gawing lohikal. *Layunin:** Maipabatid ang mga nakalap na impormasyon at mailahad ang mga pilosopiya at karanasan ukol dito at ilagay ang mga batay o talasanggunian. Kahalagahan: Naitatala nito ang mga importanteng karanasan, mga pagtupad at hindi pagtupad sa mga nararapat na gawin, at mababasa ng mga tao ang sanaysay na makatutulong sa pagpapaunlad ng sarili.