eren sporcularda Beslenme Durumunun Değerlendirilmesi

Beslenme Durumunun Değerlendirilmesi

• Beslenme sorunlarının belirlenmesi amacıyla sistematik bir yöntem kullanılır.
• Antropometrik ölçümler, diyet kalitesi değerlendirmesi ve biyokimyasal testler gibi yöntemler ile beslenme durumu tespit edilir.

Sporcu Beslenmesi

• Optimal beslenme, sporcu performansını artırır ve toparlanmayı iyileştirir.
• Beslenmenin amacı, yaş, cinsiyet ve fiziksel aktiviteye göre gereken tüm besin ögelerinin yeterli oranlarda sağlanmasıdır.

Yetersiz Beslenme Sorunları

• Yetersiz beslenme; immün sistem bozulması, performans düşüklüğü, yeme bozuklukları ve yetersiz toparlanmayı beraberinde getirir.
• En yaygın vitamin ve mineral eksiklikleri:
• D vitamini: %73
• Demir: %22-31 (Kadın sporcularda yaygın)
• Daha az yaygın olanlar: Folat, B12 vitamini ve magnezyum eksiklikleri.

Biyokimyasal Testler

• Biyokimyasal testler, besin ögesi eksikliğini belirtiler ortaya çıkmadan önce tespit etme yeteneğine sahiptir.
• Örneğin; serum ferritin düzeyi düşmüşse demir eksikliği olabileceği öngörülür.
• Anemi belirtileri (hemoglobin, hematokrit) eksiklik düzeyine ulaşmadan gözlemlenebilir.

Statik ve Fonksiyonel Testler

• Statik testler, biyolojik sıvılardaki besin ve metabolit konsantrasyonlarını ölçerken, fonksiyonel testler eksik besin ögelerinin metabolik etkilerini değerlendirir.

Antropometrik Ölçümler

• Sporcuların fiziksel ve fizyolojik performansları üzerinde önemli bir etkisi vardır.
• Anamnez: Sporcu hakkında bilgi toplamak viç fiziksel muayene yaparak sağlık durumu değerlendirilir.

Besin Kaynakları ve Biomarkerlar

• Besin ögeleri ve kaynakları belirlenmiştir:
• A vitamini: Yumurta sarısı, tavuk.
• B vitamini: Et, süt, yeşil sebzeler.
• C vitamini: Narenciye, biber.
• D vitamini: Yağlı balık, yumurta.
• Demir: Kırmızı et, baklagiller.
• Magnezyum: Kuru yemişler, tam tahıllar.

Sporcu Performansına Etkisi

• Yetersiz beslenmenin etkileri; kas gücü, dayanıklılık, toparlanma süresi gibi performans verilerini olumsuz yönde etkileyebilir.

Hormon Düzeyleri

• Testosteron, GH, DHEA-S, kortizol gibi hormon seviyeleri sporcu sağlığını etkileyen faktörlerdir.
• Düşük testosteron ve yüksek kortizol seviyeleri, yetersiz toparlanmayı ve düşük performansı ifade edebilir.
• T:C oranı, sporcularda anabolik ve katabolik dengenin önemli bir göstergesidir.

D Vitamini Önemi

• D vitamini, kemik sağlığının yanı sıra kas gücü, bağışıklık ve inflamasyon modülasyonunda büyük rol oynar.
• Kanda D vitamini düzeyi 50 ng/ml’nin altına düşmemelidir.

Yetersiz Takviyelerin Sonuçları

• Yetersiz besin takviyeleri sporcuların yaralanma riskini artırabilir.
• Kaçınılması gereken bazı durumlardan bazıları; aşırı protein alımı, demir takviyesi gereksinimi gibi durumlar.

Uzman Tavsiyeleri

• Sporcu diyetisyenleri, bireysel beslenme programlarını destekleyerek sporcuların performansını artırmalıdır.

Ergojenik Desteğin Önemi

• Sporcular için ergojenik desteklerin kullanımı önemlidir.
• Amaç; egzersiz performansını ve antrenman adaptasyonunu artırmaktır.