Week #1

Wika:

Sistemang balangkas ng mga isinasalitang tunog na pinili at isinaayos sa paraang arbitraryo upang magamit

ng mga taong kabahagi at kasama sa isang kultura

Katangian:

1.) Sistemang Balangkas

• May kaayusan o order na sinusunod ang wika upang makabuo ng kahulugan at maunawaan. ​

• Ortograpiya - Ang ortograpiya ay isang hanay ng mga kumbensyon para sa pagsulat ng isang wika, kabilang ang mga pamantayan ng pagbabaybay, hyphenation, capitalization, mga break ng salita, diin, at bantas. (Wastong pagsulat)

• Ponolohiya - Pag-aaral sa mga Ponema(Tunog), Paghinto, diin,

  at pagpapahaba ng tunog. (Makabuluhang Tunog)

• Morpolohiya - ang pag-aaral ng mga salita, kung paano ito nabuo, at ang kanilang kaugnayan sa iba pang mga salita sa parehong wika. (Pagbuo ng salita)

• Sintaksis - ang pag-aaral kung paano pinagsama ang mga salita at morpema upang makabuo ng mas malalaking yunit tulad ng mga parirala at pangungusap.(Pangungusap)

• Semantiks - Pagbibigay kahulugan ng mga pangungusap

2.) Binibigkas na tunog

• Ito ay isang tunog

• Simbolikong gawaing pantao na binubuo sa pamamagitan ng labi, dila, ngipin, gilagit at ngalangala ng tao

Ponema - Ang pinakamaliit na yunit ng tunog na may kaakibat na kahulugan

3.) Pinili at isinaayos sa paraang arbitraryo

• Pangangailangan ng tao sa isang komunidad na magkaroon ng pagkakaunawaan at kontrol sa kahulugan ng isang salita o simbolo

• Ang dahilan kung bakit may mga salitang magkatulad ang babay at bigkas subalit magkaiba ang kahulugan

  Halimbawa:

  Hilom:

• Tagalog - paggaling, Waray at Bikol - sikreto, Sebwano - tahimik

4.) Ginagamit sa Komunikasyon

• ​​​Ginagamit ito sa pang-araw-araw na komunikasyon, pakikipapaglitan ng impormasyon  at nagsisilbing giya upang pagbigkisin ang bawat isa.

5.) Nagbabago

• Dinamiko ang wika kaya ito ay patuloy na nagbabago dulot sa impluwensya ng panahon at kasaysayan.

Halimbawa:

Taglish, Sward speak

6.) Kabuhol ng Kultura

• Hindi maipaghihiwalay ang kultura at wika. ​

• Sa pamamagitan ng wika, nagkakaalamanan at nagkakaugnayan sa pamumuhay, saloobin, tradisyon, at paniniwala ang mga tao.

  Halimbawa:

  Ang katawagan ng niyog sa Leyte

• Lubi - Niyog, Lugit - Kopra, Bagul - Bao na niyog

References:

Notes & PPT

https://www.youtube.com/watch?v=TP0phPVY3yk

Week #2

Tagalog:

• Hinango sa salitang taga-ilog

• Wika sa Metro Manila

• Artikulo XIII, seksyon 3 ng saligang batas 1935

• Batayan ng wikang pambansa noong 1937

pinagtibay sa pamamagitan ng Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 taong 1937.

Naging batayan ang tagalog bilang pambansang wika dahil:

• Marami nakakapagsalita nito

• Malaking pulo ang nasasakupan ng tagalog

• Pinakamayaman, Pinakamaunlad, pinakamalawak

• Ito ang ginagamit na wika sa Manila, ang Manila ang kabisera ng politika at ekonomiya

• Ito ang wikang ginamit sa himagsikan at katipunan noong unang panahon

Pilipino:

• Pinagbatayan ng wikang Pilipino ang tagalog

• Nagbunsod sa pahayag ni Carlos P. Garcia

• Naipatupad dahil sa Kautusang Pangkagawaran Blg. 7 s.1959 kalihim ni Jose E. Romero

• “Tagalog Imperialism”

• Unang wikang pambansa ng Pilipinas

Filipino:

• Napalitan ang Pilipino to Filipino noong 1987, Artikulo XIV Seksyon 6 ng saligang batas ng 1987

• Kasalukuyang tawag sa pambansang wika ng Pilipinas

• Hindi lamang batayan ang wikang tagalog

• Lingua Franca ng Pilipinas

• Nakasandig sa lahat ng wika

Timeline ng mga wikang pambansa sa Pilipinas

1937 - Tagalog → 1959 - Pilipino → 1987 - Filipino

Opisyal na wika:

• Ang opisyal na wika ay wikang itinalaga ng tiyak na institusyon para maging wika ng pakikipagtalastasan o pakikipagtransaksyon.​

Pambansang wika:

• Ang pambansang wika ang wikang sama-samang itinataguyod ng mamamayan sa isang bansa para magsilbing simbolo ng kanilang pagkakilanlan

Wikang Panturo:

• Ito ang wikang ginagamit ng paaralan bilang midyum sa pagtuturo

• Kapag may depekto ang wikang panturoo, magkakaroon din ng problema ito sa pagtatamo ng kaalaman. ​

Reference:

• Notes

• https://www.youtube.com/watch?v=Cbtnzek2BLw

Week #3

Bilingguwalismo

binigyan diin ni Colin Baker na maaaring problematiko ang depinisyon ng bilinggwalismo.

Mga uri ng Bilingguwalismo:

1.) One person, One language

• May magkaibang unang wika ang mga magulang bagama’t kahit papaano ay nakapagsasalita ng wika ng isa ang isa.  Isa sa kanilang wika ang dominanteng wika sa pamayanan.

Halimbawa:

• gagamit ng Espanyol ang magulang #1 at Ingles ang magulang #2. isa sa wika ng mga magulang ay dominante sa pamayanan. Sa halimbawang ito, ang dominanteng wika ay ingles.

2.) ​Non-dominant home language/ one-language, one environment

• may kani-kaniya pa ring unang wika ang ama at ina, at isa sa mga ito ay ang dominanteng wika sa pamayanan. Gayunpaman, mas pinipili nilang kausapin ang kanilang anak sa ‘di dominanteng wika,

• Kani-kaniyang wika ang ama at ina, at isa sa mga ito ang dominanteng wika ng pamayanan, ngunit kinakausap ang kanilang anak sa di-dominanteng wika. (Simplified explanation)

Halimbawa:

• Ang magulang #1 ay nagsasalita ng English at ang magulang #2 ay nagsasalita ng French. Ang dominanteng wika sa komunidad ay English ngunit kinakausap lang ng mga magulang ang anak gamit ang di-dominanteng wika o French at naeexpose lamang ang bata sa dominanteng wika sa komunidad kapag lumalabas.

3.) Non-dominant language without community support

• magkatulad ang unang wika ng mga mga magulang ngunit ang dominanteng wika sa pamayanan ay hindi ang sa kanila. Gayunman, iginigiit nilang gamitin ang kanilang unang wika sa kanilang anak.

Halimbawa:

• Ang magulang #1 at magulang #2 ay parehong nagsasalita ng Norweigian. Ang dominanteng wika sa pamayanan ay English. Ang mga magulang ay kinakausap ang anak gamit ang Norweigian at hindi English

4.) Double non-dominant language without community support

• May kani-kaniyang unang wika ang mga magulang ngunit ang dominanteng wika sa pamayanan ay hindi ang alinman sa kanila. Mula pagkasilang, kinakausap na ng mag-asawa ang kanilang anak sa kani-kanyang wika.

Halimbawa:

• Ang magulang #1 ay nagsasalita ng French, Magulang #2 ay nagsasalita ng Espanyol, Ang Dominanteng wika sa komunidad ay Ingles. Kinakausap ng mga magulang ang anak gamit ang kani-kanyang wika. ​

5.) ​​Non-dominant parents

• pareho ng unang wika ng mga magulang. Ang wika din nila ay dominanteng wika sa pamayanan. Gayunpaman, isa sa kanila ang laging kumakausap sa kanilang anak gamit ang isang di-dominanteng wika.

Halimbawa:

• Ang magulang #1 at magulang #2 ay parehong nagsasalita ng english ngunit ang magulang #2 ay nagsasalita rin ng German. Ang dominanteng wika sa komunidad ay english pero kinakausap parin ni magulang #2 ang anak gamit ang german.

6.) Mixed

Bilingguwal ang mga magulang. May mga sector din sa lipunan na bilingguwal.

Halimbawa:

References:

Notes & PPT

https://www.slideshare.net/lalohr/types-of-bilingual-acquisition

https://quizlet.com/146323873/uri-ng-bilingguwalismo-flash-cards/