Bivariate data;

• bi - variaat } twee- variabelen

• bivariate data: van elk element werden twee variabelen onderzocht en aan elkaar gekoppeld.

  → als de bivariate data numeriek zijn dan als punten in een vlak voor te stellen

  ⇒ spreidingsdiagram

Spreidingsdiagram; (= scatterplot, = correlatiediagram)

= grafische voorstelling van numeriek data

• elk punt = 1 meting

• elke meting = 1 punt

  ⇒ een puntenwolk = verzameling van alle punten in het spreidingsdiagram

  ! breuklijn (scheurlijn), horizontaal → onafhankelijke variabele, ↑ afhankelijke variabele

Verbanden tussen variabelen;

• om statisch verband tussen bivariate numerieke date gebruiken we een spreidingsdiagram

Soorten verbanden;

als de puntenwolk een bijzondere vorm heeft dan is het een bijzonder verband

• lineair verband = statistisch verband benadert een rechte, f(x)=ax+b

• recht evenredig verband = trendlijn gaat door de oorsprong, f(x)=ax

• omgekeerd evenredig verband = trendlijn heeft een hyperbool, f(x)=1/x

• kwadratisch verband= puntenwolk benadert de vorm van een parabool, f(x)=ax² (+bx+c)

• geen verband = willekeurige puntenwolk, /

• periodiek verband = terugkerend patroon in de puntenwolk, sinusgolf

  hoe dichter de puntenwolk bij de trendlijn ligt, hoe sterker het verband

Trendlijn;

= grafiek die de globale vorm weergeeft/benadert van de puntenwolk → om met functievoorschrift voorspellingen te doen

Bijzonderheden;

• uitschieters = solitaire punten

• clusters= meer dan 1 wolk in het spreidingsdiagram

• interpoleren = punten zoeken binnen de trendlijn

• extrapoleren = punten zoeken buiten de trendlijn (onderzoeksgebied)

• voorspellingen; interpoleren, extrapoleren

Soorten lineaire verbanden;

• correlatie= samenhang of het verband

• correlatiecoëfficiënt = getal dat de sterke en de richting van het statisch verband tussen 2 kwantitatieve numerieke variabelen weergeeft → alleen bij lineair verband, symbool r; Pearsons r, ∈ [-1,+1]

• negatief verband = dalende regressielijn/trendlijn

• positief verband= stijgende regressielijn/trendlijn

• -1/+1 betekent dat de puntenwolk volledig op de trendlijn

• ! rico ≠ richtingscoëfficiënt

Correlatie is geen causaliteit;

• correlatie = statistisch vastgesteld verband tussen numerieke data

• causaliteit = oorzakelijk verband tussen onafhankelijke en afhankelijke variabelen

• correlatie ← causaliteit

• misvattingen; toevallig verband, 3e variabele, omgekeerd oorzakelijk verband