EREN Dayanıklılık Antrenmanı ve Fizyolojik Etkileri

Enerji Sistemleri

• Enerji Tanımı: İş yapabilme gücü ve kapasitesi.
• Vücuttaki Enerji Kaynakları: Karbonhidratlar, Yağlar, Proteinler.

Enerji Sistemleri

• Aerobik Enerji Sistemi: ATP’nin oksidatif yolla üretimi.
• Anaerobik Enerji Sistemi:
  • ATP-PC Sistemi: 0-5 saniye arası yüksek güç çıkışı.
  • Anaerobik Glikoliz: 5 saniye ile 1.5 dakika arası yüksek enerji.

Dayanıklılığın Tanımı

• Dayanıklılık: Uzun süreli yüklenmelere karşı yorgunluğa direnç.
• Dayanıklılık Gereksinimleri:
  • Farklı spor branşları için değişir.
  • Örneğin, maraton koşucusu ve buz hokeyi oyuncusunun dayanıklılık gereksinimleri farklıdır.

VO2maks ve Etkileyen Faktörler

• VO2maks: Egzersiz sırasında kaslar tarafından kullanılabilen en yüksek oksijen miktarı.
• Etkileyen Faktörler: Genetik, antrenman düzeyi, yaş, cinsiyet, çevresel faktörler.
• Genetik Kalıtım Etkisi: %40-60 arası.

Yaş ve Cinsiyetin VO2maks Üzerindeki Etkisi

• Yaş ile Değişim: 20 yaşlarına kadar artar, daha sonra gerilemeye başlar.
• Cinsiyet:
  • Kadınların VO2maks değerleri erkeklerden %25-30 daha düşüktür.

Antrenmanın VO2maks Üzerinde Etkisi

• Antrenman Düzeyi: VO2maks üzerinde %25-40 olumlu etki.
• Aerobik Dayanıklılık: Düşük şiddetli egzersiz antrenmanlarına dayalıdır.
• Anaerobik Dayanıklılık: Yüksek şiddetli aktivitelerde gereklidir.

Fizyolojik Adaptasyonlar

• Kalp Atım Hızı ve Kardiyak Çıktı: Dayanıklılık antrenmanı ile artış gösterir.
• Oksijen Taşıma Sistemi: Hemoglobin düzeyleri ve kan hacmi artar.

Laktat Eşiği ve Metabolik Adaptasyon

• Laktat Eşiği: VO2maks’ın kullanılabildiği maksimum düzey ve laktik asit üretiminin dengelendiği noktadır.
• Koşu Ekonomisi: Yapılan mekanik işin enerjiye oranı, antrenmanla geliştirilir.

Anaerobik Dayanıklılık

• Tanım: Yüksek şiddetli aktiviteleri sürdürebilme yeteneği.
• Enerji Sistemleri: Anaerobik enerji sistemi, yüksek şiddetli aktivitelerde baskındır.

Nöromusküler Sistem

• İletim Hızındaki Artış: Myelin kılıf sayesinde, kas kasılması için önemli bir biçim kazandırır.
• Sinir iletim hızı: Myelinli sinirlerde çok daha hızlıdır.

Sonuç ve Öneriler

• Antrenman metotları spor dalına göre değişkenlik gösterir.
• Aerobik sistemin etkisi, sporcuların yüksek şiddetli aktivitelerde toparlanma sürecinde önemlidir.