Vücut Kompozisyonu Nedir?
Vücudun yağ ve yağsız kütlesinin göreceli miktarlarıdır.
Vücut ağırlığı oluşturan tüm dokuların göreceli oranlarını içerir.
Genel sağlık ve sporcu sağlığı için önemli bir parametredir.
Vücut Kompozisyonunun Önemi
Vücut yağ yüzdesinin çok düşük (< %5) veya yüksek (> %12) olması sporcu sağlığını olumsuz etkiler.
Yağsız vücut kütlesinin yüksek olması, iyi bir spor performansı göstergesi olarak kabul edilir.
Düzenli fiziksel aktivite ile değişir, sporcuların performansını etkiler.
Sporcularda Vücut Kompozisyonunun Değerlendirilmesi
İstenen vücut ağırlığını belirlemek.
Müsabaka performansını optimize etmek.
Antrenman etkilerini değerlendirmek.
Yaralanmaların önlenmesi.
Yeme bozukluklarının tespit edilmesi.
Spor Yaralanmaları Ve Vücut Kompozisyonu
Yüksek yağ yüzdesi, yaralanma riskini artırır.
Yüksek kas kütlesi, çevikliğin ve hareket yeteneğinin artmasına katkı sağlar.
Vücut Kompozisyonunu Değerlendiren Modeller
2 Bileşenli Model: Yağ ve yağsız kütle.
4 Bileşenli Model: Su, Protein, Yağ, Mineraller.
Vücut Kompozisyonu Ölçüm Yöntemleri
Bioelektrik Impedans Analizi (BIA)
Elektrik akımına karşı olan direncin ölçülmesiyle yağsız vücut kütlesi ve yağ kütlesi tahmin edilir.
Özellikleri: Uygulama kolaylığı, düşük maliyet.
Ölçüm Farklılıkları:
Ölçüm öncesinde farklı faktörler (açlık, egzersiz, alkol) vücut kompozisyonunu etkileyebilir.
Deri Kıvrım Kalınlığı (Skinfold)
Kaliper ile deri altı yağ ölçümü.
Belirli noktalardan ölçülür: abdominal, triseps, biseps vb.
Doğru ölçüm için standart yöntemler izlenmelidir.
Hava Pletismografisi (BodPod)
Yer değiştiren hava ile yağsız vücut kütlesi ve yağ kütlesi tahmin edilir.
Hızlı ve konforlu bir yöntemdir ancak yüksek maliyetlidir.
Hangi Yöntem Hangi Durumda Kullanılmalı?
Her bir yöntemin avantajları ve dezavantajları vardır.
Ölçümlerin doğruluğu ve tekrar edilebilirliği değişkenlik gösterir.
Vücut Yağ Oranı Hesaplama
Vücut yoğunluğu bulunur, ardından yağ oranı hesaplanır.
Yetişkin erkek: %5-7, kadın: %12-14 yağ oranı önerilir.
Antrenman Yükünün Önemi
Antrenman yükü takibi, sakatlık riskini azaltır ve performansı artırır.
Çeşitli yazılım ve donanımlar kullanılarak oyuncuların antrenmanlarına yön vermek mümkündür.
Oyun temposuna yakın antrenman şiddetleri uygulanmalıdır.