aardrijkskunde 8.1 duurzaam leven op aarde

Er zijn 5 factoren die het leven op aarde mogelijk maken. De eerste is de dampkring, waarin allerlei noodzakelijke gassen zitten zoals koolstofdioxide (CO₂). De tweede zijn de broeikasgassen zoals methaan en lachgas die ook in de dampkring zitten. Ze veroorzaken het natuurlijk broeikaseffect. Zonder deze gassen zou het op aarde veel te koud zijn om te leven. Ook de zwaartekracht is nodig: anders zou alles de ruimte in vliegen. Factor 4 is water, en dan vooral drinkbaar water. Er is meer dan genoeg water op aarde, maar daarvan is het grootste deel zout. Het meeste zoete water zit in gletsjers, ijsbergen en aquifers. De laatste factor is voedsel. Planten, dieren en mensen kunnen niet zonder voedsel. Mensen halen dit direct uit de natuur, of produceren het door landbouw.

De aarde is heel kwetsbaar, dus is het belangrijk dat mensen duurzaam leven: niet meer natuurlijke hulpbronnen gebruiken dan er bijkomen. Alles wat je doet, gebruikt of draagt, gebruikt een stukje ruimte op de aarde. Hoeveel ruimte een persoon, land of zelfs werelddeel gebruikt, kun je berekenen: de ecologische voetafdruk. Dit is een handige manier om duurzaamheid te meten: er is namelijk nu gemiddeld zo’n 1,8 hectare per persoon beschikbaar. Als je daar onder zit, leef je duurzaam. Maar de meeste mensen zitten er best ver boven, gemiddeld is het nu 2,7. Dat betekent dat we de aardes hulpbronnen aan het opmaken zijn. De natuur kan niet genoeg bijvullen per jaar. Vooral in koude, droge gebieden, daar gaat dit namelijk nog langzamer.

• aquifer

  = laag in de grond waar water opgeslagen is

• atmosfeer

  = ander woord voor dampkring

• broeikaseffect

  = het vasthouden van de zonnewarmte door de dampkring

• dampkring

  = de lucht die om de aarde heen zit

• duurzaam(heid)

  = minder natuurlijke hulpbronnen gebruiken dan er bij komen

• ecologische voetafdruk

  = de hoeveelheid ruimte die 1 persoon, land of werelddeel gebruikt van de aarde

• fossiele brandstof

  = brandstof die in miljoenen jaren is gevormd uit planten- en dierenresten

• koolstofdioxide (CO₂)

  = een van de broeikasgassen op aarde

• natuurlijk broeikaseffect

  = het broeikaseffect dat door de natuur veroorzaakt word

• natuurlijke hulpbron

  = een product uit de natuur dat mensen kunnen gebruiken

• versterkt broeikaseffect

  = het broeikaseffect dat veroorzaakt word door de uitstoot van de mens