Sejm RP i Senat RP

W Polsce funkcjonuje parlament dwuizbowy. Tworzą go dwa oddzielne, niezależne od siebie organy władzy: Sejm RP (izba pierwsza) oraz Senat RP (izba druga). W Polsce obowiązuje @@model dwuizbowości nierównorzędnej@@; Sejm dominuje nad Senatem i jest od niego znacznie większy. Obu izbom przysługuje zasada autonomii - w sprawach nieuregulowanych w Konstytucji RP samodzielnie podejmują decyzje co do wewnętrznej organizacji, sposobu wykonywania swoich zadań.

^^Liczebność, organy i organizacja wewnętrzna izb parlamentu:^^

%%Sejm RP%%

• 460 posłów

  \

• Posłowie mogą tworzyć w Sejmie kluby poselskie i koła poselskie oparte na zasadzie politycznej. Klub tworzy co najmniej 15 posłów, koło - co najmniej 3 posłów. Tworzone są one, aby sprawniej i skuteczniej organizować pracę. Ich członkowie wspólnie ustalają stanowisko, które ich ugrupowanie ma reprezentować w danej sprawie oraz kierunek działań politycznych.

  \

• MARSZAŁEK SEJMU jest wybierany na pierwszym posiedzeniu izby. Zwyczajowo funkcję tę obejmuje przedstawiciel największego klubu parlamentarnego. Marszałek Sejmu stoi na straży praw i godności Sejmu, reprezentuje izbę wobec innych organów państwa, zwołuje posiedzenia Sejmu oraz przewodniczy obradom. Ponadto Konstytucja RP nakłada na marszałka Sejmu obowiązki niezwiązane bezpośrednio z pracami izby. Należą do nich zastępowanie prezydenta RP, gdy ten nie jest w stanie sprawować urzędu lub gdy urząd prezydenta jest opróżniony (np. z powodu śmierci prezydenta RP).

  \

• PREZYDIUM SEJMU tworzą marszałek i wicemarszałkowie. Kompetencje Prezydium Sejmu są dość ograniczone. Dotyczą one przede wszystkim organizacji prac Sejmu i jego organów.

  \

• KONWENT SENIORÓW składa się z marszałka Sejmu, wicemarszałków, przewodniczących lub wiceprzewodniczących klubów poselskich oraz przedstawicieli kół poselskich. Konwent jest organem doradczym.

  \

• **KOMISJE SEJMOWE **to organy pomocnicze Sejmu, zajmujące się rozpatrywaniem, opiniowaniem i przygotowaniem spraw stanowiących przedmiot obrad Sejmu. \n Wyróżniamy komisje:

  • ==stale==
  • ==nadzwyczajne (doraźne)==
  • ==śledcze==

  \n

  

%%Senat RP%%

• 100 senatorów

  \

• Organizacja wewnętrzna Senatu jest niemal identyczna jak Sejmu. Organami Senatu są marszałek, Prezydium, Konwent Seniorów i komisje.

[źródło: https://zpe.gov.pl/a/wladza-ustawodawcza---sejm-i-senat/D18rMm91R 01.10.2022]

\n

\n

\n

^^Zgromadzenie Narodowe^^

Pomimo tego, że zwykle izby parlamentu obradują oddzielnie w przypadkach określonych przez Konstytucję RP, Sejm i Senat mogą odbyć wspólne posiedzenie jako @@Zgromadzenie Narodowe.@@

Takim obradom przewodzi Marszałek Sejmu RP bądź Marszałek Senatu RP.

^^Zgromadzenie Narodowe zbiera się w sytuacjach związanych z urzędem prezydenckim, np. w celu:^^

• przyjęcie przysięgi od nowo wybranego prezydenta — zgodnie z konstytucją Prezydent RP obejmuje urząd po złożeniu wobec Zgromadzenia Narodowego przysięgi;

  \

• uznanie trwałej niezdolności prezydenta do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia głosami dwóch trzecich ustawowej liczby parlamentarzystów;

  \

• postawianie Prezydenta w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu, które następuje na wniosek 140 członków Zgromadzenia. Do podjęcia uchwały wystarczy większość dwóch trzecich głosów członków Zgromadzenia Narodowego;

  \

• wysłuchanie orędzia Prezydenta RP skierowanego do Zgromadzenia Narodowego, bez możliwości debaty;

  \

• uchwalenie regulaminu Zgromadzenia Narodowego.

^^Funkcjonowanie parlamentu^^

W Polsce obowiązuje @@permanentny (ciągły) tryb pracy@@ - posłowie i senatorowie mogą zebrać się w dowolnym momencie, żeby odbyć posiedzenie. Obrady są jawne, jednak w sytuacji zagrożenia państwa, izby mogą zdecydować o ich utajeniu.

^^Decyzje zwykle podejmuje się większością głosów. W zależności od rozpatrywanej sprawy wymagane jest uzyskanie większości:^^

• %%zwykłej%% - większość osiągnięta, gdy więcej osób biorących udział w głosowaniu opowiada się za wnioskiem niż przeciw. Głosy wstrzymujące nie są wliczane do wyniku. W Sejmie RP większość głosowań nad __ustawamiodbywa się w trybie większości zwykłej. Minimalną liczbą głosów potrzebną do osiągnięcia większości zwykłej jest 1 głos. \n [źródło: _https://pl.wikipedia.org/wiki/Wi%C4%99kszo%C5%9B%C4%87zwyk%C5%82a 01.10.2022]

• %%bezwzględnej%% - większość osiągnięta, gdy podczas głosowania liczba głosów za wnioskiem jest większa od sumy głosów przeciw i wstrzymujących się[1] (aby wniosek został przyjęty, liczba osób popierających go musi stanowić więcej niż 50% wszystkich głosów). Większość bezwzględna jest wymagana np. w Sejmie do odrzucenia poprawki Senatu, ogłoszenia referendumogólnokrajowego czy uchwalenia tajności obrad. \n Większość absolutna stosowana jest przeważnie wwyborach jednoosobowych organów władzy publicznej (np. prezydenta państwa, wójta, burmistrza) i referendach[2]. Jeżeli nie zostanie osiągnięta, kontynuuje się procedurę wyborczą. \n [źródło:https://pl.wikipedia.org/wiki/Wi%C4%99kszo%C5%9B%C4%87_bezwzgl%C4%99dna 01.10.2022]

• %%kwalifikowanej%% - większość głosów przekraczająca połowę, niezbędna do podjęcia uchwały przez dane zgromadzenie, wyrażona procentem (np. 60%, 70%) lub ułamkiem (np. 2/3, 3/5). W zależności od regulacji prawnej może być to np. procent lub ułamek sumy głosów wszystkich członków danego zgromadzenia, członków obecnych na sali lub członków biorących udział w głosowaniu. Przepisy wymagają stosowania w __głosowaniuwiększości kwalifikowanej stosunkowo rzadko, przy wprowadzaniu zmian o ważnym znaczeniu. \n [źródło: _https://pl.wikipedia.org/wiki/Wi%C4%99kszo%C5%9B%C4%87kwalifikowana 01.10.2022]

  \n Uzupełnieniem zasady większości jest wymóg osiągnięcia**@@kworum@@,** czyli minimalnej liczby członków zgromadzenia (parlamentu, stowarzyszenia, związku zawodowego), niezbędnej do prowadzenia obrad lub podjęcia wiążących decyzji, np. w przedmiocie wyborów, podjęcia uchwały. \n Przykładowo uchwalenie ustawy przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wymaga obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów; kworum wynosi więc 230 posłów. W przypadku komisji sejmowych kworum wynosi 1/3 składu)

[źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Kworum 01.10.2022]

^^Skrócenie kadencji parlamentu^^

Kadencja Sejmu i Senatu trwa 4 lata, jednak w określonych przypadkach istnieje możliwość skrócenia ich kadencji. Przedterminowe zakończenie działania Sejmu RP powoduje, że kadencja Senatu RP również zostaje skrócona.

^^Decyzje o ukróceniu kadencji parlamentu mogą podjąć jedynie:^^

• %%Sejm RP%% - poprzez uchwałę podjętą większością co najmniej 2/3 głosów przy obecności minimum 307 posłów

• %%Prezydent RP%% - zarządza skrócenie kadencji:

  • ==obowiązkowo== - jeśli Sejm nie może udzielić wotum zaufania Radzie Ministrów powołanej przez głowę państwa ani nie jest w stanie wybrać własnych kandydatów na premiera i ministrów
  • ==nieobowiązkowo== - jeśli w ciągu 4 miesięcy od dnia złożenia w Sejmie ustawy budżetowej nie zostanie ona uchwalona i przekazana głowie państwa do podpisu

  \

Zgodnie z Konstytucją RP przedłużenie okresu pracy parlamentu może nastąpić jedynie w stanie utrzymującego się na terenie kraju stanu nadzwyczajnego oraz w ciągu 90 dni po jego zakończeniu.

\n