Balladyna

^^"Balladyna”^^

^^rodzaj literacki: dramat^^

^^gatunek literacki: tragedia^^

\
%%Wątki:%%

• ^^polityczny^^ → droga Balladyny do władzy
• ^^baśniowy^^ → dzieje Goplany, Skierki i Chochlika
• ^^miłosny^^ → rywalizacja Aliny i Balladyny o Kirkora, Alina i Filon, Goplana i Grabiec, miłość matki do córek
• ^^legendarny^^ → dzieje korony Popielidów
• ^^kryminalny^^ → zbrodnie Balladyny
• ^^obyczajowy^^ → życie codzienne wdowy i córek

\
%%Symbole:%%

1. ^^Korona^^ → symbol władzy → droga Balladyny do zostania królową
2. ^^Miecz (nóż)^^ → symbol zbrodni → zabójstwo Aliny i innych osób
3. ^^Serce^^ → symbol miłości
4. ^^Piorun^^ → symbol sprawiedliwości

\
PLAN WYDARZEŃ

1. Przybycie Kirkora do chaty Wdowy.
2. Zbieranie malin przez dziewczęta i zabicie Aliny.
3. Ślub Kirkowa i Balladyny.
4. Rozmowa Balladyny z Pustelnikiem.
5. Wyparcie się przez Balladynę matki i wygnanie jej z zamku.
6. Zabicie Grabca i przejęcie korony Lecha.
7. Wyprawa Balladyny do Gniezna i zabicie Kirkora w walce.
8. Podanie Kostrynowi zatrutego chleba.
9. Sąd nowej królowej.
   10. Śmierć Balladyny.

\

\
^^czas akcji:^^ nieokreślony, akcja trwa 4 dni

^^miejsce akcji:^^ okolice jeziora Gopło, Gniezno, zamek Kirkora, chata Wdowy, chata Pustelnika, las, sala królewska, wieża, namiot Balladyny i Kostryna

\
Tragizm losu poszczególnych bohaterów

1. Goplana - przyczynienie się do wielu zbrodni, konieczność ucieczki
2. Alina - ginie zamordowana przez własną siostrę
3. Wdowa - włąsna córka się jej wyrzekła, wypędziła ją, Wdowa myślała, że Alina uciekła i ją opuściła
4. Kostryn - pomógł zbodyć władzę Balladynie, a ta go otruła
5. Kirkor - nie wie, że jego żona jest zbrodniarką, ginie w wojnie
6. Balladyna - ginie rażona piorunem
7. Grabiec - odebrano mu koronę, ginie
8. Pustelnik - został powieszony mimo swojej pomocy

\
Legenda = elementy fantastyczne + realistyczne (miejsca, czas, postacie)

\
Elementy legendarne w ,,Balladynie”:

• miejsca - Gniezno (dawna stolica Polski, początek polskiej państwowości)

• czas - rządy dynastii Popielidów

• postać:

  ^^Pustelnik^^

  • król Popiel III
  • pozbawiony korony przez brata Popielida IV
  • brat wymordował jego rodzinę
  • władca Gniezna
  • ocalił koronę Lecha

\
Dzieje korony Popielidów:

1. Była własnością Popiela III, który uciekając z Gniezna ocalił ją przed bratem
2. Pustelnik przez nieuwagę zostawił koronę w lesie, korona weszła w posiadanie Skierki i Chochlika, którzy przekazali ją Goplanie
3. Goplana przekazała koronę Grabcu, rekwizyt króla dzwonkowego
4. Na koniec korona trafia do Balladyny - posiadacz korony obejmuje prawowitą władzę

\
Elementy baśniowe:

• postacie fantastyczne - Goplana, Chochlik, Skierka
• występuje magia - wydarzenia fantastyczne → zamiana Grabca w drzewo, wyrok Balladyny, przeobrażenie Goplany w Alinę
• dobro zwycięża, a zło zostaje ukarane → piorun sprawiedliwości
• kontrastowe bohaterki - Balladyna i Alina
• rola natury → wymierza karę, jest świadkiem zbrodni, jaskółki (uciekają przed Balladyną), maliny
• symbole - nóż, serce, korona…

\
Po co Słowacki wprowadza elementy baśniowe?

Elementy baśniowe tworzą nastrój tajemniczości i grozy, a postacie fantastyczne tworzą akcję.

\
Wątek miłości Goplany i Grabca:

1. Grabiec wpada do wody, Goplana się w nim zakochuje.

2. Grabiec kocha Balladynę, Goplana nakazuje Skierce ich rozdziellić.

3. Grabiec odrzuca Goplanę, ta przemienia go w drzewo (wierzbę płaczącą).

4. Goplana obiecuje spełnić każde życzenie Grabca, zostaje któlem, dostaje koronę Lecha/Popielidów

5. Grabiec zostaje zamordowany.

6. Goplana opuszcza Gopło, leci na północ z kluczem żurawii.

   \

Wątek obyczajowy:

• biedna chłopska rodzina
• mieszkanie w ubogiej chacie
• praca na polu
• matka kocha obie córki, ale faworyzuje Balladynę
• Alina troszczy się o matkę
• Balladyna źle traktuje matkę, lekceważy rady siostry

\

zbrodnia:

• z premedytacją - dokładnie przemyślana, zaplanowana
• w afekcie - pod wpływem silnych emocji, niezaplanowana

Kolejna zbrodnie przedstawiają drogę Balladyny do władzy.

Plama na czole Balladyny to rozmazana krew jej siostry, znamię morcercy. Podobne znamię pojawiło się w Biblii, gdy Kain zabił swojego brata Abla.

\
^^Cechy charakteru Balladyny:^^

1. Leniwa - nie chce jej się pracować, wysługuje się siostrą i matką
2. Żądna władzy, chciwa - chciała całą władzę tylko dla siebie
3. Ambitna - postwa wieśniaczka chciała zostać królową, nie cofnęła się przed kolejnymi morderstwami, aby osiągnąć swój cel
4. Bezduszna/Bezwzględna - wygnała swoją matkę, otruła Kostryna, zabiła wiele osób
5. Kłamliwa/Fałszywa - kluje intrygi, wykorzystuje innych do relizacji własnych celów
6. Wyniosła/Pyszna - uważała się za lepszą od innych, gardziła ludźmi, wstydziła się swojego pochodzenie
7. Pomysłowa - przecięła chleb zatrutym nożem, aby pozbyć się świadka

\

\
cechy dramatu:

• zawiera dialogi i monologi bohaterów
• brak narratora i podmiotu lirycznego
• o wydarzeniach dowadujemy się od bohaterów
• utwór jest przeznaczony do wystawiania na scenie
• zawiera tekst główny i poboczny (didaskalia)

\