Grade 6 Araling Panlipunan Lecture Notes

• Pahayag ng Martial Law

  • Ipinahayag ng Pangulong Ferdinand Marcos sa ilalim ng Proklamasyon Blg. 1081.

  • Nilayon na mapanatili ang kapayapaan, ngunit lubos na binago ang lipunan at pamahalaan.

• Mga Dahilan para sa Pagtatakda ng Martial Law

  1. Paglala ng Komunismo

  • Pag-usbong ng mga grupong tulad ng New People's Army (NPA) na sumasalungat sa pamahalaan.

  1. Mga Protesta at Sibilyang Unrest

  • Maraming presta, lalo na mula sa mga estudyante at manggagawa, lotaban sa pamahalaan.

  1. Pampulitika at Pangkabuhayang Kaguluhan

  • Karaniwang naganap ang mga kudeta at krisis pang-ekonomiya.

  1. Mga Pagsubok na Alisin si Marcos

  • Mga plano na alisin si Marcos sa kapangyarihan, na nag-udyok sa kanyang paggamit ng Martial Law upang mapanatili ang kontrol.

• Mga Epekto ng Martial Law

  • Pagsugpo ng Oposisyon

  • Maraming mga pulitiko, mamamahayag, at aktibista ang inaresto at ikinulong.

  • Pagsasara ng mga Pahayagan

  • Isinara ang mga independiyenteng media upang supilin ang negatibong balita tungkol sa gobyerno.

  • Kontrol sa Ekonomiya

  • Nakatipon ang kayamanan sa kamay ng iilang mayayamang indibidwal.

  • Pagpapalakas ng Militar

  • Tumaas ang impluwensya ng militar sa lipunan.

  • Bagong Konstitusyon ng 1973

  • Pinalitan ang Lumang Konstitusyon, na nagbigay kay Marcos ng pinalawig na kapangyarihan.

Ang Pilipinas sa Panahon ng Bagong Republika (Enero 17, 1981)

• Pagbawi ng Martial Law

  • Ipinahayag ni Marcos ang katapusan ng Martial Law, at ipinakilala ang Bagong Republika ng Pilipinas.

• Mahalagang Pangyayari sa Bagong Republika

  • Pahintulot para sa Mga Halalan

  • Nagsagawa ng mga halalan noong 1981, na muling nanalo si Marcos bilang Pangulo.

  • Pataas na Utang sa Estranghero

  • Patuloy na tumaas ang pambansang utang dulot ng malalaking proyekto ng gobyerno.

  • Krisis sa Ekonomiya

  • Pinaigting ng katiwalian at maling paggamit ng pondo ang mga hamong pang-ekonomiya.

  • Pagpaslang kay Ninoy Aquino (1983)

  • Ang pagkamatay ni dating Senador Benigno "Ninoy" Aquino Jr. ay nagp sparked ng malawakang mga protesta laban kay Marcos.

  • EDSA People Power Revolution (1986)

  • Mula Pebrero 22-25, 1986, nagdulot ito ng pagpapalayas kay Marcos at pag-akyat ni Corazon Aquino sa pagkapangulo.

Pagkabuhay ng Demokrasya sa ilalim ni Corazon Aquino

• Mahalagang Pangyayari sa Administrasyon ni Cory Aquino

  • 1987 Konstitusyon

  • Bagong Konstitusyon na nagbalik ng demokrasya sa bansa.

  • Pagbuwag ng mga Estruktura ng Diktadura

  • Nagpababa ng kapangyarihan ng militar sa politika.

  • Pagsasauli ng Malayang Media

  • Nagpatuloy ang mga pahayagan at pagsasahimpapawid upang matiyak ang tapat na pag-uulat.

  • Pagtugon sa Krisis sa Ekonomiya

  • Pagsisikap na bayaran ang pambansang utang at buhayin ang mga negosyo.

  • Mga Pag-aaklas ng Militar (1989)

  • Maraming nabigong pagtatangkang patalsikin ang gobyerno ni Aquino.

Mga Hamon sa Pambansang Kaunlaran

• Mga Reformer sa Liderato Post-Aquino

• Iba't ibang Pangulo pagkatapos ni Cory Aquino ang tumutok sa paglago:

  1. Fidel V. Ramos (1992-1998)

     • Pinalakas ang imprastruktura at pinabuti ang ugnayang panlabas.

  2. Joseph Estrada (1998-2001)

     • Tumutok sa mahihirap ngunit hinarap ang mga isyu ng katiwalian; pinalayas sa EDSA II (2001).

  3. Gloria Macapagal-Arroyo (2001-2010)

     • Pag-unlad ng ekonomiya at pagtugon sa rebelyon sa Mindanao; nasangkot sa mga kaso ng katiwalian.

  4. Benigno "Noynoy" Aquino III (2010-2016)

     • Kampanya laban sa katiwalian, "Daang Matuwid," paglago ng ekonomiya, tagumpay sa kaso ng West Philippine Sea laban sa Tsina.

  5. Rodrigo Duterte (2016-2022)

     • Crackdown sa droga, malalaking proyekto sa imprastruktura, at pagtugon sa COVID-19.

  6. Ferdinand "Bongbong" Marcos Jr. (2022-Kasalukuyan)

     • Nakatuon sa agrikultura at seguridad sa pagkain, pagpapasigla ng ekonomiya at imprastruktura, patuloy na pakikisalamuha sa mga pandaigdigang isyu kabilang ang mga hidwaan sa teritoryo.

Patuloy na Hamon sa Kaunlaran ng Pilipinas

• Kahirapan

  • Maraming Pilipino ang kulang sa trabaho at sapat na kita.

• Katiwalian

  • Ang maling paggamit ng pondo ng publiko ay hadlang sa kaunlaran.

• Natural na Sakuna

  • Madalas na bagyo, lindol, at iba pang kalamidad.

• Mga Hidwaan sa Teritoryo

  • Patuloy na tensiyon sa Tsina ukol sa West Philippine Sea.

• Edukasyon at Kalusugan

  • Kailangan ng pagpapabuti sa mga sistema ng edukasyon at pangangalaga sa kalusugan.

Papel ng Kabataan sa Pambansang Kaunlaran

• Pagsusumikap sa Edukasyon

  • Ang edukasyon ay daan patungo sa mas magandang kinabukasan.

• Maging Dalisay at Responsable

  • Ang pagsunod sa batas ay magkakaroon ng malaking kontribusyon sa pag-un