ARALING PANLIPUNAN KASAYSAYAN NG DAIGDIG

AP

LESSON 1

Heograpiya ng Daigdig

• Ano ang daigdig? Ito ang lugar kung nasaan tayo ngayon—ang planeta nating tinatawag na Earth.

• Kahalagahan: Nagbibigay ito sa atin ng mga pagkain, inumin, at mga likas na yaman tulad ng tubig at hangin na kailangan natin sa araw-araw.

• Sukat: Humigit-kumulang 12,700 kilometro ang paligid ng daigdig.

• Katangian: Ito lang ang planetang may kapasidad na suportahan ang buhay dahil dito matatagpuan ang mga halaman, hayop, at tao.

• Mga bahagi ng daigdig:

  • Ang hydrosphere ay siyang bahagi na binubuo ng katubigan o tubig, na umaabot sa 70% ng kabuuang sukat ng mundo.

  • Ang lithosphere naman ay ang kalupaan na gawa sa lupa at bato.

  • Ang biosphere ay ang bahagi kung saan nakatira ang mga organismo—halaman, hayop, at tao.

  • Ang atmosphere ay ang hangin na bumabalot sa mundo, na nagbibigay daan sa paghinga at nagkakatalo sa klima at panahon—nagpapaliwanag sa pag-usbong ng bagyo, ipo-ipo, at pagbabago ng klima.

Limang Tema sa Heograpiya

Ang heograpiya ay may limang pangunahing paksa na tinatawag na tema:

1. Lokasyon: Tinutukoy kung nasaan ang isang lugar sa mundo. Pwedeng tukuyin ito gamit ang:

   • Nominal (pangalan lang),

   • Tiyak o Absolute (exacto o coordinate),

   • Relatibong (kung nasa malapit o kalapit ng ibang lugar).

2. Lugar: Ang katangian ng isang pook o lokasyon na maaaring pisikal tulad ng anyo ng lupa, klima, o gamit, at kultural tulad ng wika, paniniwala, at tradisyon.

3. Rehiyon: Malalaking bahagi ng mundo na pinagbubuklod ng magkakatulad na katangian—pisikal man o kultural. Halimbawa nito ay ang Timog-Silangang Asya na binubuo ng mga bansa na may magkatulad na klima at yamang-tubig.

4. Interaksyon ng Tao at Kapaligiran: Paano nakikipag-ugnayan ang tao sa kalikasan:

   • Pagdepende sa kalikasan para sa pang-araw-araw na pangangailangan,

   • Pagsasapalaran o pag-angkop sa kapaligiran,

   • Pagbabago sa kapaligiran upang umangkop sa kanilang pangangailangan.

5. Paggalaw: Ang paglipat ng tao, kalakal, ideya, at mga likas na pangyayari mula sa isang lugar patungo sa iba. Ang mga ito ay nakakaapekto sa kasaysayan at pagbabago sa isang lipunan.

Mahalagang Paksa sa Pag-aaral ng Heograpiya

• Lokasyon: Paano matutukoy ang kinaroroonan gamit ang iba't ibang paraan.

• Lugar: Paano naapektuhan ng katangian ng isang lugar ang paraan ng pamumuhay ng mga tao dito.

• Rehiyon: Pag-aaral kung paano hinahati ang mundo ayon sa mga magkakatulad na katangian.

• Paggalaw at Ugnayan: Pagsusuri sa mga paggalaw at ugnayan ng tao, bagay, at ideya.

• Ugnayan ng Tao at Kalikasan: May tatlong pangunahing paraan:

  • Pagdepende sa kalikasan,

  • Pagsasapalaran o pag-angkop dito,

  • Pagbabago sa kalikasan upang umangkop sa pangangailangan.

Kahalagahan ng Pag-aaral ng Heograpiya

• Natutulungan tayo na malaman kung nasaan tayo at kung saan tayo patungo.

• Nakakatulong ito upang maunawaan at mapahalagahan ang mga likas na yaman at ang mga pagbabagong nagaganap sa kapaligiran.

• Mahalaga ito sa pag-aaral ng kasaysayan, upang mas maintindihan natin ang mga pangyayari sa nakaraan at kung paano naisasalin ang mga pagbabago sa lipunan.

Heograpiya at Kasaysayan

• Mahalaga ang ugnayan ng heograpiya at kasaysayan. Hindi pwedeng pag-usapan ang kasaysayan kung hindi mo matutukoy kung saang lugar naganap ang mga pangyayari.

• Ginagamit ang heograpiya bilang kasangkapan sa pag-aaral ng kasaysayan dahil nakatutulong ito sa pagsusuri ng mga pagbabago sa lugar at sa tao.

• Nakikita mismo sa lugar ang epekto ng mga pangyayari, at nakatutulong din sa pag-unawa kung paano naapektuhan ang kasaysayan ayon sa kalikasan at pagbabago sa kapaligiran.