Epoki i ich ramy czasowe

Prehistoria: do 4000 r. p.n.e

Starożytność: od 4000 r. p.n.e do 476 r.n.e

Średniowiecze: od 476 r.n.e. do 1492r.

Nowożytność: od 1942r. do 1918r.

Współczesność: od 1918r.

Źródła Historyczne

Źródła pisane:

Źródła narracyjne (prace nukowe spisane przez historyków, listy, pamiętniki, biografie)

Źródła dokumentowe i aktowe (spicy praw, dekrety, akta)

Oraz

Źródła niepisane

Materialne (budowle, monety, dzbanki itp.)

Ustne (relacje ustne)

Droga ewolucyjna człowieka:

Sahelantrop→ Australopitek→ Człowiek uzdolniony→ Człowiek wyprostowany→ Neandertalczyk→ Człowiek rozumny

Położenie geograficzne i warunki naturalne cywilizacji Sumerów, Egipcjan, Fenicjan, Izraelitów, Indii i Chin:

Sumerowie: Mezopotamia leżała na Bliskim Wschodzie, w jej południowej części nad rzekami Tygrys i Eufrat narodziła się pierwsza cywilizacja, do jej powstania przyczyniały się wiosenne wylewy rzek

Egipcjanie: Egipt leżał w północno-wschodniej Afryce, powstanie swojej cywilizacji zawdzięczał rzece Nil, tylko przy ujściu rzeki znajdywały się obszary uprawne, wokół kraju rozciągały się pustynie chroniące jego mieszkańców. Egipt dzielił się na Dolny (ziemie uprawne ciągnące się wzdłuż rzeki) i Górny (obszar przy ujściu rzeki)

Fenicjanie: Fenicja obejmowała przybrzeżne tereny dzisiejszego Libanu i Izraela, ich mieszkańcy nie stworzyli zjednoczonego państwa, położenie kraju czyniło z Fenicjan naturalnych pośredników w handlu między Bliskim Wschodem a krajami śródziemnomorskimi. Tworzyli także kolonię – Kartaginę

Izraelici: Abraham przybył z sumeryjskiego miasta do leżącej na zachód Mezopotamii ziemi Kanaan – kraina ta obejmowała Palestynę, Fenicję i Syrię

Indie: Cywilizacja ta narodziła się w dolinie Indusu na terenie dzisiejszego Pakistanu między rzekami Ganges i Indus. Kres wcześniejszej cywilizacji potoczył napływający z północy lud Ariów, którzy przejęli te tereny i utworzyli na nich swoje państwo

Chiny: Najstarsze państwo powstało w Dolinie Huang He po czym rozciągnęło się o Mandżurię i tereny południowe ciągnące się do Jangcy

Osiągniecia cywilizacyjne Sumerów, Egipcjan, Fenicjan, Izraelitów oraz mieszkańców Indii i Chin:

Sumerowie: pismo (klinowe, piktograficzne i ideograficzne), posługiwanie się kołem (transport i garncarstwo), budowa sieci irygacyjnych, rozwinięcie nauki,

Egipcjanie: stworzenie pism (hieroglificzne, hieratyczne, demotyczne), wynalezienie papirusu, rozwój matematyki i geometrii, monumentalne budownictwo

Fenicjanie: pismo alfabetyczne, wytapianie szkła, rozpoczęcie wytapiania monet, wynalezienie purpury

Izraelici: stworzenie nowoczesnego systemu administracyjnego, umocnienie i rozwinięcie judaizmu, zbudowanie świątyni jerozolimskiej, 10 przykazań

Mieszkańcy Indii: własny system podatkowy, opracowanie cyfr, kalendarz, pismo obrazkowe

Mieszkańcy Chin: wynalezienie pisma, papier, najdłuższy na świecie mur (wielki Mur Chiński), wyznaczenie nachylania ekliptyki

Wierzenia ludów Mezopotamii, Egiptu i Indii:

Mezopotamie: (politeizm) Czcili boga Marduka i boginię Isztar, za bogów uważano także władców osad

Egipcjanie: (politeizm) Czcili bogów pod postaciami zwierząt, najważniejszym bogiem był Re (bóg słońca), Egipcjanie czcili również Ozyrysa (bóg świata umarłych) i Izydę (bogini nieba i ziemi)

Indianie: Hinduiści wierzyli w reinkarnację, Braminiści uważali Brahmę za najwyższego boga stwórcę, zaś Buddyści podążali za Buddą twierdząc, że wszystko podlega nieustannym zmianow, człowiek ma zaś wpływ na to jaką stronę obierze przemiana

Podział społeczeństwa starożytnego Egiptu:

                     Faraon 

                          |

                         \/

                      Wezyr

                          |

                          \/

                      Kapłani

                           |

                          \/

                   Urzędnicy 

                           |

                          \/

           Rzemieślnicy i kupcy

                           |

                          \/

                    Żołnierze 

                           |

                          \/

                       Chłopi

                           |

                          \/               

                   Niewolnicy               

Rodzaje pisma i materiał pisarski u Sumerów, Egipcjan, Chińczyków:

Sumerowie: piktogramy, pismo ideograficzne i klinowe; tabliczki gliniane

Egipcjanie: pisma hieroglificzne, hieratyczne i demotyczne; papirus

Chińczycy: piktogramy; jedwab, a następnie papier

Prehistoria- Epoka przed wynalezieniem pisma.

Historia- Dzieje, wszysto się zdażyło lub nakuka zajmująca badaniem tych dziejów.

Antropologia- nauka zajmująca się człowiekiem w kontekście historycznym.

Paleolit - starszy okres epoki kamienia

Neolit - młodszy okres epoki kamienia

Rewolucja Neolityczna -

Lascaux - jaskinia w któres znajdują się malowidła z okresu epoki kamienia

Stonehenge - krąg kamienny wzniesiony w III i II tysiącleciu p.n.e. w Anglii.

Żyzny półksiężyc - pas górzystych, urodzajnych terenów od doliny Nilu do dorzecza Tygrysu i Eufratu.

Cywilizacja -

Mezopotamia - żyzna kraina położona pomiędzy Tygrys i Eufrat o korzystnym klimacie i glebach.

Jerycho -

Tora - pięcioksiąg mojżesza

Zikkurat - wieża świątynna pełniąca funkcje miejsca kultu i siedziby bogów.

Satrapia-

Nirwana- stan wyzwolenia od cierppienia w hinduiźmie i buddyźmie.

Judaizm- religia żydowska

Sieć irygacyjna- rowy w ziemi dzięki którym rozprowadzano wodę w mezopotamii

Politeizm - wiara w wielu Bogów

Kasta - system hieratyczny w indiach

Monoteizm- wiara w jednego boga

Kodeks Hammurabiego- zbiór 300 orzeczeń/praw

Wezyr- najwyższy użędnik w Egibcie

Papirus - najpopularniejszy w Egibcie materiał pisarski pozyskiwany z rośliny nad brzegiem Nilu

Nomomarch- naczelnik na czele każdego nomu.

Mastab - grobowiec w postaci niskiej budowli pod którą znajdowały się komory grobowe.

Piramida- monumentalny grobowiec faraonów.

Ariowie - Lud któty zajął dolinę indus

Buddyzm- wiara w Buddę i nirwanę