PSYCH casus 5: Arjan

• Kan de oorzaken en effecten van stress benoemen

• kan de begrippen compassiemoeheid en secundaire traumatisering toelichten en toepassen

• Kan uitleggen welke factoren het verschil bepalen in stressreacties per individu

• Heeft kennis van de wisselwerking tussen gedrag en fysiologie en kan lichamelijke processen met directe rol benoemen

• onderbouwen welke situaties over het algemeen heftigere stressreacties veroorzaken

Oorzaken van Stress

1. Werkgerelateerde factoren: Hoge werkdruk, deadlines, en onduidelijke verwachtingen.

2. Persoonlijke relaties: Conflicten met vrienden, familie of partners.

3. Financiële zorgen: Schulden, werkloosheid of onzekere inkomsten.

4. Gezondheidsproblemen: Chronische ziekten of mentale gezondheidsproblemen.

5. Levensveranderingen: Verhuizing, scheiding of verlies van een dierbare.

6. Omgevingsfactoren: Lawaai, drukte of onveilige woonomstandigheden.

Effecten van Stress

1. Fysieke Gezondheid:

   • Verhoogde hartslag en bloeddruk

   • Spanning in spieren

   • Vermoeidheid en slapeloosheid

   • Verhoogd risico op hart- en vaatziekten

2. Mentale Gezondheid:

   • Angst en depressie

   • Concentratieproblemen

   • Verminderde motivatie

3. Gedrag:

   • Veranderingen in eetlust (overeten of niet eten)

   • Toename van alcohol- of druggebruik

   • Sociale terugtrekking

4. Immuunsysteem:

   • Verminderde immuniteit, waardoor je vatbaarder bent voor ziekten

5. Relaties:

   • Spanningen in persoonlijke en professionele relaties

Stress kan dus een breed scala aan negatieve effecten hebben op zowel lichaam als geest.

Stressor; externe gebeurtenis die emotionele stress veroorzaakt

coping: acties ondernemen om stress te verminderen

secundaire traumatisering: hevige stress bij hulpverleners die zich te betrokken voelen bij trauma’s van anderen

compassiemoeheid: psychologische uitputting van hulpverleners met als gevolg een slechte reactie: gestresst, verdoofd of onverschillig.

PTSS: herbeleven van fysieke en psychologische trauma

De factoren die invloed hebben op de stressreactie per individu zijn onder andere:

1. Persoonlijkheid: Type A of Type B persoonlijkheid kan de stressreactie beïnvloeden.

2. Genetische aanleg: Erfelijke factoren kunnen de gevoeligheid voor stress bepalen.

3. Omgevingsfactoren: Levensomstandigheden, zoals werkdruk en sociale steun.

4. Copingmechanismen: Hoe iemand omgaat met stressvolle situaties.

5. Gezondheid: Fysieke en mentale gezondheidstoestand.

6. Levenservaring: Eerdere ervaringen met stress en trauma.

Heftigere stressreacties kunnen optreden in de volgende situaties:

1. Traumatische gebeurtenissen: Ongevallen, geweld of natuurrampen.

2. Hoge druk op het werk: Strakke deadlines of zware verantwoordelijkheden.

3. Persoonlijke verliezen: Overlijden van een dierbare of echtscheiding.

4. Financiële problemen: Schulden of verlies van inkomen.

5. Gezondheidsproblemen: Ernstige ziekte of chronische pijn.

6. Veranderingen in levensomstandigheden: Verhuizing of verandering van baan.

Deze situaties kunnen leiden tot verhoogde angst, spanning en andere stressgerelateerde symptomen.