Notes on Marxist-Leninist Political Economy

Giới thiệu về Kinh tế Chính trị và Chủ nghĩa Mác-Lênin

• Mục đích của sách giáo khoa: Sách giáo khoa này nhằm hiện đại hóa giáo dục lý thuyết chính trị tại Việt Nam, phản ánh các nguyên lý của chủ nghĩa Mác-Lênin trong khi thích ứng với nhu cầu xã hội đương đại. Nó tập trung vào các khía cạnh cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh.

• Được soạn thảo bởi nhiều tác giả khác nhau: Một loạt các nhà lãnh đạo giáo dục và giáo sư đã đóng góp vào việc hình thành tài liệu khóa học này dưới sự chỉ đạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam, đảm bảo một phương pháp phát triển toàn diện.

Chương 1: Đối tượng, Phương pháp Nghiên cứu và Chức năng của Kinh tế Chính trị Mác-Lênin

Tổng quan về Sự hình thành và Phát triển của Kinh tế Chính trị Mác-Lênin

• Bối cảnh lịch sử: Kinh tế Chính trị đã phát triển qua các giai đoạn lịch sử khác nhau, bị ảnh hưởng bởi các phương thức sản xuất khác nhau, bắt đầu từ các nền văn minh cổ đại đến các xã hội đương đại.

• Cột mốc quan trọng:

• Thuật ngữ "Kinh tế Chính trị" lần đầu tiên xuất hiện ở châu Âu vào thế kỷ 17.

• Đến thế kỷ 18, Adam Smith đã chính thức hóa Kinh tế Chính trị thành một ngành học với các khái niệm và khuôn khổ riêng biệt.

• Marx và Engels đã phát triển Kinh tế Chính trị một cách nổi bật trong thời kỳ sản xuất tư bản chủ nghĩa.

Đối tượng, Mục đích và Phương pháp của Kinh tế Chính trị Mác-Lênin

Đối tượng Nghiên cứu

• Kinh tế Chính trị tập trung vào các quan hệ xã hội về sản xuất và trao đổi trong các phương thức sản xuất cụ thể.

• Các khuôn khổ trước đây đã định nghĩa các lĩnh vực nghiên cứu chủ yếu liên quan đến lưu thông (Chủ nghĩa Thương mại) hoặc nông nghiệp (Chủ nghĩa Vật lý học).

Mục đích

• Làm sáng tỏ các quy luật kinh tế điều chỉnh quan hệ sản xuất và trao đổi, hướng tới lợi ích xã hội thông qua các hiểu biết này.

• Hướng dẫn việc hình thành các chính sách kinh tế thực tiễn và thực tiễn hoạt động.

Phương pháp

• Sử dụng tiếp cận duy vật biện chứng, yêu cầu sự kết hợp giữa các phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng để phân tích các hiện tượng kinh tế một cách chính xác và toàn diện.

Chức năng của Kinh tế Chính trị Mác-Lênin

1. Chức năng nhận thức: Tăng cường hiểu biết về các quy luật kinh tế và điều kiện xã hội định hình sản xuất và trao đổi.

2. Chức năng thực tiễn: Cung cấp hướng dẫn cho việc lập chính sách và kinh tế ứng dụng trong bối cảnh thực tế.

3. Chức năng tư tưởng: Giúp truyền bá thế giới quan Mác-Lênin trong xã hội, khuyến khích giáo dục tư tưởng phù hợp với chủ nghĩa xã hội.

4. Chức năng phương pháp: Đóng vai trò là nền tảng cho việc phân tích sâu hơn trong các ngành khoa học kinh tế khác.

Chương 2: Hàng hóa, Thị trường, và Vai trò của các Tổ chức Thị trường

Khái niệm Hàng hóa

• Được định nghĩa là sản phẩm của lao động nhằm mục đích trao đổi, đáp ứng nhu cầu con người, với hai thuộc tính nội tại: giá trị sử dụng và giá trị trao đổi.

• Tính chất hai mặt của lao động (cụ thể và trừu tượng) dẫn đến hai thuộc tính của hàng hóa.

Động lực Thị trường

• Định nghĩa: Thị trường là tổng thể các quan hệ kinh tế tạo điều kiện cho sự trao đổi hàng hóa và dịch vụ.

• Tầm quan trọng: Kênh dẫn tương tác giữa cung và cầu, ảnh hưởng đến quyết định sản xuất và tăng trưởng kinh tế.

Vai trò của các Tổ chức Thị trường

1. Nhà sản xuất: Tham gia vào quá trình sản xuất hàng hóa và phải đối mặt với rủi ro kinh tế từ điều kiện thị trường.

2. Người tiêu dùng: Điều khiển nhu cầu và do đó ảnh hưởng đến sản xuất thông qua lựa chọn mua hàng của họ.

3. Người trung gian: Tạo điều kiện cho các giao dịch, nâng cao tính thanh khoản của thị trường và khả năng tiếp cận hàng hóa.

4. Chính phủ: Đưa ra các quy định và ổn định nền kinh tế trong khi thừa nhận các thất bại của thị trường.

Chương 3: Giá trị Thặng dư trong Kinh tế Thị trường

Khái niệm Giá trị Thặng dư

• Giá trị thặng dư là giá trị bổ sung được tạo ra trong quá trình sản xuất vượt quá chi phí lao động/đầu vào, có nguồn gốc từ sự khai thác lao động.

• Quy trình sản xuất: Có các đặc điểm cụ thể xác định cách thức giá trị thặng dư được khai thác trong các xã hội tư bản chủ nghĩa.

Cơ sở lý thuyết

1. Nguồn gốc của Giá trị Thặng dư: Xuất phát từ sự khác biệt giữa lao động cần thiết (để duy trì người lao động) và lao động thặng dư (lao động bị khai thác).

2. Tăng trưởng vốn: Việc tái đầu tư liên tục giá trị thặng dư dẫn đến tích lũy vốn.

Các hình thức và Tác động của Giá trị Thặng dư

• Chứng tỏ mối liên hệ nội tại giữa sự khai thác lao động và sự gia tăng vốn, nhấn mạnh những bất bình đẳng kinh tế giữa các tầng lớp xã hội.

Kết luận

• Hiểu những động lực này sẽ giúp cung cấp những hiểu biết sâu sắc hơn về cấu trúc xã hội-kinh tế và thúc đẩy các cuộc thảo luận về các thực tiễn lao động công bằng và cải cách kinh tế.