Kultuurwetenschap

Les 3 (2025.03.13.)

Fake news

  • Másik óra miatt ezen a részen nem voltam órán. Nézd meg a feltöltött diát

Waarheid

Waarheidstheorieen:

  • Waarheidals overeenstemming

  • oevereenstemming van je oordeel met feiten

  • waarheid is consensus (bv. politiek)

    Waarheid is wat de meeste mensen vinden en waar mensen over eens zijn

  • Waarheid is consistentie

    Mensen met veschillende (werenschappelijke) achtergronden tot dezeldde conclusie komen.

  • Waarheid is waarachtigheid (bv: Donald Trump)

    Waarheid is wat ik uitdraag

Kleintje woordenlijst

Nederlandse Woorden

Engelse Woorden

overeenstemming

agreement

oordeel

judgment

waarheid

truth

wetenschap

science

waarachtigheid

veracity, valódiság

consitentie

consistence,

uitdraag

promote/communicate, közvetít

Waarheid in democratie

  • Indicidualisering: er is geen overkoepelede waarheid die voor iedereen geldt

  • Als je een phd of filosofie or politiek kunnen we allen aan jou luisteren? Nee

    • De omgelooflijke podcast (filozoof en theologist gesprek, ze sprekken over de waarheid)

Misinformatie, Desinformatie, Nepnieuws

  • Misinformatie: Verkeerde of onjuiste informatie die zonder kwade opzet wordt verspreid.

  • Desinformatie: Opzettelijk verspreiden van onjuiste informatie met de bedoeling om te misleiden of verwarring te creëren.

    • (bijv: Mijn politike partij doe dat niet, we zijn geen nazis etc)

  • Nepnieuws: Een vorm van desinformatie gepresenteerd in de vorm van nieuws om de schijn van geloofwaardigheid te wekken en de publieke opinie te beïnvloeden.

    Kleintje woordenlijst 2

    Nederlandse Woorden

    Engelse Woorden

    Hongaarse Betekenis

    kwade

    malicious, ill intent

    rosszindulatú, rossz szándék

    opzet

    intent

    szándék

    opzettelijk

    intentional

    szándékos

    verwarring

    confusion

    zűrzavar

    geloofwaardigheid

    credibility

    hitelesség

April 1782: Nepnieuws van Benjamin Franklin

  • Appendix van The bonston independent Chroncicle

  • Vals nieuws over de misdaden avn Indianen

  • Zakken werden gevonden met scalpen van Amerikaanse burgers kinderen en soldaten

  • Gehoopt effect: vijandigheid

Nazi-Duitsland

  • een grote nepnieuws-netwerk

  • Wat een geluk voor de leiders dat de mensen niet nadeneken (Vermoedelijk A. Hitler 1942)

  • Als je een frote leugen vertelt en die vaak genoeg herhaalt, zullen mensen hem uitendeijk geloven (Vermoedelijk: J Goebbels)

Internet als emancipatiemiddel

  • Veel tussenlangen eruit gehaald

  • Zeld een reis boeken - niet meer via reisbureau

  • Zelf informatie zoeken - niet meer met behulp van een bibliothecaris

  • zelf informatie beoordelen - niet meer alleen door deskundingen

Sociale media: de emancipatie van de burger

  • Gebruikers zijn ptentiele niewusmakers

  • Mensen willen (en kunnen) zich snel laten informeren

  • Wordt steeds lastiger reclame, nepnieuws van echt niewus te onderscheiden

  • Idedereen is een potentiele nieuws-maker, maar het is mogelijk dat iemand nepnieuws creert

Negatieve kant van sociale media

  • Zoekopdrachten, online bezigheden opgelsagen

  • voordelen, ideologie wordt ondersteund

  • gebruiker komt in een bubble terecht

    Kleintje woordenlijst 3

Nederlandse Woorden

Engelse Woorden

Hongaarse Betekenis

deskundingen

experts

szakértők

bibliothecaris

librarian

könyvtáros

reisbureau

travel agency

utazási iroda

burger

citizen

állampolgár

ondersteunen

support

támogatás

opslaan

save

mentés

Post-truth samenleving

  • Feiten zijn minder invloedrijk op publieke debatten dan een beroep op emoties

  • Zeggen wat mensen denken

  • Domeinen: Politiek, reclame, daglijks leven

  • oorzaken: indicidualiserinf, overvloed, aan informatie spektakel

  • Mogelijke oplossingen:

    • Fact-check:

      Journalisten verspreden juiste info

    • Kritisch denken:

      Onderwijs

    • Tegenverhaal

      politiek - wat is meer overtuigend dan post-truth

Nepnieuws als grap:

  • Satirische nieuwssites

    • Bijv: Hongaarse: Hír csáda: Megjelent Soros György “Mijn Kampf” című könyve

      • “Geroge Soros wil niet langer migranten laten gervestigen, hij wil Hongaren hervestigen in migrantenlanden.”

xx

Deepfakes:

  • Digitale manipluatie van, video’s, geluid en beeld

Wat kan je doen?

  • Diát nézd meg, nem tudtam leírni

  • Er is een boek van Annemarie Bon: Fake!

Kleintje woordenlijkst 4 (egy kiosztott papírról)

Nederlandse Woorden

Engelse Woorden

Hongaarse Betekenis

Onthullend

revealing

leleplező

klokkenluider

whistleblower

bejelentő

straling

radiation

sugárzás

bewustzijnverandering

consciousness change

tudatváltás

allang

a long time

régóta

schijnwerpers

spotlight

reflektor

oppassen

beware

vigyázni

saamhorigheid

togetherness

összetartozás

betrouwbaar

reliable

megbízható

robot