embryonale ontwikkeling

1e 8 weken ontwikkeling zygote (= geen menselijke vorm)

1. migratie dag 1→5

= beweging doorheen de eileider

na bevruchting → klievingsdelingen (1→ 2→ 4→ 8→ 16→ … BLASTOMEREN)

2-cellig al paar uur na bevruchting

vanaf 8 cellen: morula

32-cellige morula → celverplaatsing → trofoblast en embryoblast

=== blastula stadium== → volume-toename baarmoeder bereikt

2. nidatie dag 6→14

= innesteling

blastula uit bevruchtingsmembraan → in contact met slijmvlies

1. trofoblastcellen aan de kant van de ambryoblast vormen chorionvlokken (zorgen voor vasthechting embryo aan baarmoederslijmvlies)

2. baarmoederslijmvlies groeit over embryo heen. Volledig over embryo heen gegroeid = volledig ingenesteld

3. chorionvlokken doorboren bloedvaten baarmoederwand → cellen van de chorionvlokken via celmembraan in contact met bloed moeder (zo voedingsstoffen v moeder doorkrijgen)

in kiemknop tijdens innesteling celdelingen en -verschuivingen → ontstaan 2 cellagen/kiembladen: ectoderm en endoderm, samen embryonale plaat

Vanuit ectoderm wordt amnion/embryonale vruchtzak gevormd (wordt met vruchtwater gevuld)

vanuit endoderm dooierzak/vitelluszak gevormd met reservestoffen gevuld

3. differentiatie

• vorming 3 kiembladen: tussen ectoderm en endoderm nog een derde kiemlaag = mesoderm

• organogenese

  • ectoderm: zenuwstelsel, zintuigen, opperhuid

  • mesoderm: chorda (voorloper ruggewervels), urogenitaal stelsel, spierstelsel, skelet en lederhuid

  • endoderm: spijsverteringsstelsel en ademhalingsstelsel

na 8 weken menselijke vorm: embryo → foetus

• vorming placenta: chorionvlokken steeds sterker doorbloed en ontwikkelen moederkoek/placenta; volledig na 8 weken

  • GEEN contact bloed moeder en bloed kind

  • uitwisseling voedingsstoffen en afvalstoffen (ook alcohol, nicotine, drugs, medicatie …)

  • hormoonproducent

• vorming navelstreng = uitgegroeide buiksteel

  • bevat 3 bloedvaten: 1 placenta → kind (voedingsstoffen, O2…) en 2 weg van kind

foetale periode

• verfijning structuren van de organen: afwerking weefsels/organen

• groei organen

• organen treden in werking

geboorte

zwangerschap 40 weken vanaf laatste menstruatie → eicel begint te rijpen

Geboorte wanneer:

• meer dan 38 weken: normale geboorte

• tussen 28 en 38 weken zwanger: premature geboorte

• minder dan 28 weken: immature geboorte

• minder dan 24: niet levensvatbaar

1. ontsluitingsfase:

concentratie oestrogeen stijgt

samentrekking baarmoederspieren

wekere baarmoederhals

vruchtblaas samengetrokken in baarmoederlichaam en uitstulpen in baarmoederhals → rekt uit

ontsluiting 10cm = vliezen breken door gewicht baby

2. uitdrijvingsfase

hoofdje zakt en drukt op endeldarm → persweeën = samentrekking baarmoederspieren + buikspieren

2 keer spildraai: inwendig en uitwendig

• hoofd door bekkeningang: naar L of R gedraaid

• in bekken: hoofd draait kwartslag naar onder (inwendige spildraai)

• hoofd buiten: hoofd draait terug (uitwendige spildraai)

hulpmiddel: verlostang, vacuümextractor

3. nageboorte + herstelfase

lactatie

voorbehoedsmethoden

soa’s