Wat is diversiteit?

Diversiteit is de verscheidenheid tussen mensen (Hofman, 2013)

Diversiteit omvat alle aspecten waarop mensen van elkaar verschillen en waarin zij zoeken naar overeenkomsten (Kuckert - Wöstheinrich & Stomph, 2015)

Zichtbare en minder zichtbare verschillen

Zichtbare en minder zichtbare verschillen tussen mensen > verschillen in identiteit

Diversiteit gaat over de eigen identiteit en die van de ander.

Identiteitsvorming is een sociaal proces

• biodiversiteit (verscheidenheid aan leven, in allerlei vormen op aarde dieren, planten mensen etc)

• genetische diversiteit (genetische variatie binnen een (populatie)soort waardoor ieder individu uniek is)

• sociale diversiteit

Waarom aandacht ervoor?

- sociale structuren in de samenleving zijn veranderd:

• complexer en open: diversiteit meer zichtbaar

• toename migratiestromen (mondiaal)

• Ontkerkelijking, ontzuiling en vermenging

• digitalisering van sociale contacten, meer en open toegang tot elkaars leven,

• gelijkwaardigheid is maatschappelijk ideologische doelen

• emancipatie van minderheidsgroepen

verschillende aspecten van identiteit

1. sekse en gender

2. generatie en levensfase

3. etniciteit (wat jij denkt wat het is)

4. zoelte, gezondheid, talenten en handicaps

5. seksuele oriëntatie

6. religie en levensbeschouwing

7. sociale klasse en professionele socialisatie

Hoe maak je het zichtbaar?

Diversiteitscirkel, wat laat het zien?

• Dimensies hebben invloed op jouw leven

• Hoe anderen naar je kijken en jij naar anderen lijkt

• Dimensies met elkaar verbonden, staan niet op zichzelf (meervoudig)

• Gelijktijdig invloed op elkaar

• Afhankelijk van de context welke dimensies invloed hebben (wat is de norm in de groep)

• Dimensies kunnen verander, identiteit is veranderlijk

VOORBEELD:

Sakura:

• vrouw

• 23 jaar

• Japans

• MBO-opleiding IBS nu HBO-V

• ex-gelovige (shintoisme en boeddhisme )nu zoekende

• samenwonend met partner

• koppig

• bi

• ouders universitaire niveau opgeleid.

• expat, immigrant

• bijbaantje in appie

referentie kader ziet er bij iedereen anders uit. door je eigen normen en waarden, achtergrond, ouders, religie etc.

Intersectionaliteit

• dimensies invloed op wat je kunt bereiken in de samenleving, sociaal maatschappelijke positie

• Op meerdere dimensies die elkaar kruisen kun je aansluiten of afwijken van de norm (kruispunt denken)

• exclusie: wanneer val je er buiten (uitsluiting, discriminatie)

• inclusie: wanneer van je er binnen (privileges)

Privileges

• Bevoorrecht zijn door achtergronden en identiteit

• Voldoen aan de norm op meeste dimensies

• Gekoppeld aan context en de meerderheid

• Bepalend voor inclusie (en dus) exclusie uitsluiten

Diversiteit in gezondheidszorg

• gestandaardiseerde richtlijnen, zorgaanbod en protocollen voor iedereen

• recht op gelijke toegang en behandeling

• zorg in samenspraak met zorgvrager en gericht op persoonlijke behoeften en achtergronden.

Diversiteit en vitaal ouder worden

Aandachtsgroepen

• roze ouderen (LHBTQIA+)

  • gestreden voor emancipatie (uit de kast)

  • discriminatie bij ouder worden en in de oudervoorzieningen (terug ‘in de kast‘)

    • Dag besteding om uit de kast te trekken.

• ouderen met een migratieachtergrond

  • eerste generatie arbeidsmigranten, Turkije Marokko, Kaapverdië e.a. vanaf ‘60/70 vorige eeuw

  • voormalige koloniën Nederlandse Antillen, Suriname, Nederland-Indië (Indonesië) vanaf jaren ‘70 vorige eeuw

  • Vluchtelingen vanaf jaren ‘80 vorige eeuw

    • diversiteit binnen de groepen

    • discriminatie en racisme

    • verhoogd risico gezondheidsproblemem en eenzaamheid

    • voorzieningen voor ouderen sluiten niet goed aan

Diversiteitssensitief voorzieningen

• rekening houden in regulier ouderenaanbod met diversiteit in achtergrond en behoeften

  • eten

  • religie

• Diversiteitsspecifieke voorzieningen

  • aparte voorzieningen voor speciale groepen ouderen

  • bijv. dag besteding (taal wordt gesproken, activiteiten samen doen)

• Cultuursensitief en cultuurspecifiek:

  • etnische- culture en religieuze achtergrond en behoeften

Sensitief zijn voor diversiteit als zorgverlener

• persoonsgerichte behandeling

• behoeften achterhalen van ouderen: wat is belangrijk in iemands persoonlijke geschiedenis, ervaringen en wensen

• voorkom dat je behoeften bij voorbaat invult, iedere oudere is anders/maatwerk (NIET zomaar dingen invullen met aannames (persoon heeft Aziatische kenmerken, is niet gegarandeerd dat zij of hij Chinees is))

Diversiteitssensitief werken

~ Neem ANNA mee: Altijd Navragen, Nooit Aannemen

• Vraag altijd na of je goed begrepen hebt wat de ander bedoelt.

~Smeer NIVEA: Niet Invullen Voor Een Ander

• Niet kan in het hoofd van een ander kijken en je weet dus nooit wat de niet wil gaan zeggen. Als iets onduidelijk, vul dan niet in maar vraag na wat er bedoeld wordt.

~Wees een OEN: Open, Eerlijk en Nieuwsgierig

• Sta open voor de ander, wees eerlijk in hetgeen je duidelijk wilt maken en ben oprecht nieuwsgierig naar de ander

~Laat OMA thuis: Oordelen, Mening en Aannames:

• Probeer je oordelen meningen en aannames/adviezen voor je te houden en luister met een open houding naar de ander.

~Gebruik LSD: Luisteren Samenvatten en Doorvragen

• Dit kan helpend zijn om aandachtig te luisteren, als je LSD goed beheerst, kan dit de relatie ten goede komen.

SAMENVATTING

Diversiteit gaat over verschillen tussen mensen en hun identiteit.

Er zijn meerdere gelijktijdige dimensies van identiteit.

invloed op inclusie en exclusie in de samenleving (ook in de gezondheidszorg)

Diversiteit gaat dus over meer dan etnische en culturele diversiteit.

Nynke en Sakura’s mening:

Diversiteit is niet alleen over je afkomst, je seksuele geaardheid, je religie maar ook over je handicap. Kan zijn taal achterstand, medische en niet medische diagnose (blind, CP, gevolgen van CVA). Elk individu is anders en dat is fijn want dan is ons leven heeeel saai.