Recording-2025-03-13T07:59:38.550Z

Inleiding

• Presentatoren: Floor en Luzac, derde bachelor geneeskunde studenten aan UGent.

• Doel: Uitleggen van de hersenstructuren en hun functies in het kader van de dysectiproractica neuroanatomie.

Hersenbescherming en -structuur

Hersenbescherming

• De hersenen zijn omgeven door drie hersenvliezen:

  • Dura mater: Buitenste vezelige laag, stevig en moeilijk te scheiden.

  • Arachnoidea: Vergelijkbaar met de witte velletjes van een mandarijn, kan relatief gemakkelijk van de dura mater worden verwijderd.

  • Pia mater: De laatste laag, kan niet gemakkelijk worden verwijderd, zit stevig vast aan de hersenen.

• Tussen de arachnoidea en pia mater bevindt zich hersenvocht, functioneert als schokdemper voor de hersenen.

Hersenstructuur

• De hersenen zijn niet vlak; ze bevatten groeves (sulci) en heuvels (gyri).

• Deze structuren zorgen voor oppervlaktevergroting, waardoor een kleiner brein toch een grote functie kan vervullen.

• De hersenen zijn verdeeld in vier kwabben:

  1. Frontale kwab:

     • Verantwoordelijk voor gedrag, persoonlijkheid, emotionele controle

     • Bevat de prefrontale cortex voor impulscontrole en planningsvermogen.

  2. Pariëtale kwab:

     • Verwerkt sensorische informatie.

  3. Temporale kwab:

     • Betrokken bij geheugen, taal en gehoor.

  4. Occipitale kwab:

     • Bevat de visuele cortex, verantwoordelijk voor visuele informatieverwerking.

Kleine hersenen en hersenstam

• Cerebellum: Coördineert bewegingen en is verbonden met de grote hersenen via de hersenstam. Speelt een rol in balans en motorisch leren.

• Hersenstam: Cruciaal voor basislevensfuncties zoals ademhaling en hartslag; verbindt de grote hersenen met het ruggenmerg.

Ruggenmerg en zenuwen

• Het ruggenmerg zorgt voor de verspreiding van signalen van de hersenen naar het lichaam.

• Hernia: Druk op zenuwen door uitpuiling van tussenwervelschijven, kan leiden tot pijn.

Neuronen en hersenstructuur

Grijze en Witte stof

• Grijze stof: Bevat cellichamen van neuronen aan de buitenkant van de hersenen.

• Witte stof: Bevat myeline-omhulde axonen binnenin de hersenen, zorgt voor snelle informatieoverdracht.

• Myeline: Essentieel voor snelle communicatie tussen neuronen. Verlies van myeline, zoals bij MS, kan ernstige gevolgen hebben.

Communicatie tussen hersenhelften

• Hersenhelften communiceren via commissuren, met het corpus callosum als de grootste.

Hersenventrikels

• Ventrikels zijn met vloeistof gevulde ruimtes die hersenvocht bevatten, spelen rol in schokdemping en afvalverwerking. Overproductie of obstructie van hersenvocht kan leiden tot verhoogde druk en hydrocefalie (waterhoofd).

Geheugen en Hippocampus

• De hippocampus is cruciaal voor kortetermijn- en langetermijngeheugen, helpt bij het onthouden van informatie door neuronen met elkaar te verbinden.

• Herhaling versterkt deze verbindingen, waardoor herinneringen beter kunnen worden opgeslagen.

• Vergeten is ook belangrijk voor het maken van ruimte in het geheugen.

Spraak en Communicatie

• Spraakfunctioneel gebied:

  • Broca's gebied: Vorming van woorden.

  • Wernicke's gebied: Begrip en samenhang in taal.

• Schade aan deze gebieden kan leiden tot spraakstoornissen.

Autonome Zenuwstelsel

• Het autonome zenuwstelsel regelt onbewuste functies, zoals bij stress en rust:

  • Sympathisch systeem: Activeert bij stress (fight or flight).

  • Parasympathisch systeem: Herstelt en bevordert ontspanning (rest and digest).

Slaap

• De thalamus speelt een rol bij de regulatie van bewustzijn en zintuiglijke waarneming tijdens de slaap.

Zintuigen

Geur en Smaak

• Geur via nervus olfactorius, smaak door nervus facialis en nervus glossopharyngeus;

• Vijf basismaken: zoet, zout, zuur, bitter, umami.

Gezicht

• Nervus opticus speelt een rol in visuele waarneming; informatie wordt naar de occipitale kwab gestuurd voor verwerking.

Motorische Controle en Alcohol

• Het cerebellum coördineert beweging en balans. Alcohol beïnvloedt neurotransmitters en kan leiden tot verkeerde beslissingen.

Neurotransmitters

• Dopamine: Belangrijk voor het beloningssysteem, beïnvloedt gedrag en emoties.

• Substantia nigra: Produceert dopamine, essentieel voor motorische functie.

CVA (Cerebrovasculair Accident)

• Twee types: hersenbloeding en herseninfarct.

• Belangrijk te herkennen: balans, ogen, gezicht, arm, spraak.

Emotie en Geheugen

• De amygdala is betrokken bij emotionele ervaringen en versterkt geheugenbinding bij intense emoties.