KOMPAN-L3.docx

Ang wika ay namamatay o nawawala rin?

• Mangyayari ito kung hindi na ginagamit at nawala na ang pangangailangan dito ng lingguwistikang komunidad na dating gumagamit nito.
• Ayon kay Paz, Hernandez at Peneyra (2003), hindi mamatay ang wika kung patuloy itong gagamitin sa pang araw-araw na buhay.

• Ito’y nangangahulugang isang klase mula sa iisang lahi o angkan. Kung ililipat sa wika, tumutukoy ito sa pagkakaroon ng iisang anyo at katangian ng wika.
• Mahalaga ang language uniformity o ang pagkakaron ng iisang standard ng paggamit ng isang partikular na wika.

• maaaring magkaiba-iba ang paggamit ng isang wika batay sa iba’t ibang salik ng kontekstong pinagmulan ng nagsasalita nito.
• Dito papasok ang heterogenous o pagkakaiba-iba ng uri at katangian ng isang wika.

• Barayti ng wikang ginagamit ng partikular na pangkat ng mga tao mula sa isang partikular na lugar tulad ng lalawigan, rehiyon o bayan.
• Halimbawa: Tagalog sa Maynila, Tagalog sa Bisaya, at Tagalog sa Morong

• Kahit iisang dayalek ang sinasalita ng pangkat ng mga tao ay mayroon pa ring pansarili o natatanging paraan ng pagsasalita ang bawat isa.
• Halimbawa: Ruffa Mae Quinto, Mike Enriquez, at Kris Aquino

• Ito ay nakabatay sa katayuan o antas panlipunan o dimensyong sosyal ng mga taong gumagamit ng wika.

BARAYTI NG SOSYOLEK:

• Gay lingo - ito ay ginagamit ng mga beki upang mapanatili nila ang pagkakakilanlan.
• Conotic o Conyo speak - ito ay pinaghalong ingles at tagalog.
• Jejemon o Jeje speak - ito ay nakabatay sa ingles at tagalog ngunit isinusulat ng may pinaghalo-halong numero, simbolo, malaki at maliit na titik.

• Barayti ng wika mula sa mga etnolinguwistikang grupo. Ito at nagmula sa pinagsamang etniko at dialek.

HALIMBAWA NG ETNOLEK:

• Bulanon na ang ibig sabihin ay full moon
• Kalipay na ang ibig sabihin ay tuwa o ligaya
• Palangga na ang ibig sabihin ay minamahal o mahal

• Barayti ng wika na naiiaangkop ng isang nagsasalita ang mga uri ng wikang ginagamit niya sa sitwasyon at kausap.
• PORMAL NA WIKA - nagagamit sa pormal na pagdiriwang tulad ng pagsamba, talumpati, seminar o paaralan.
• DI PORMAL NA WIKA - nagagamit ito kung ang kausap ay magulang, mga kaibigan, malapit na kaklase maging sa mga komiks.

• Ang pidgin ay umusbong na bagong wika na tinatawag sa Ingles na nobody’s native language o katutubong pag-aari ninuman.
• Kalaunan, ang wikang ito ay naging likas na wika o unang wika na ng batang isinilang sa komunidad ng pidgin. Ito ay nabuo hanggang magkaroon ng pattern.
• Ito ngayon ay tinatawag ng creole, ang wikang nagmula sa isang pidgin at naging wika sa isang lugar.