Muziek begrippen H5

A capella

Zingen zonder instrumentale begeleiding

A tempo

Als er een versnelling of vertraging heeft plaats gevonden en je weer terug gaat naar het tempo daarvoor

Accelerando

Versnellen in tempo

Accent

Met nadruk spelen van een noot of akkoord

Afterbeat

Het accent ligt na de tel (reggae)

Allegro

Snel

Alt

Lage vrouwenstem

Andante

Gemiddeld tempo

Arco

Strijken op een strijkinstrument

Aria

Een gedeelte uit een opera waar de melodie belangrijker is dan de tekst

Articulatie

De manier waarop tonen worden gespeeld in een melodie (gebonden of niet gebonden, staccato of legato)

Atonaliteit

Muziek waar geen toonsoort geldt

Bas (zangstem)

Dit is het woord voor de lage mannenstem

Basso Continuo

Een begeleidingsfiguur uit de Barok gespeeld door klavecimbel en cello

Beatbox

Vocaal percussiegeluiden nabootsen

Beat

Engelse naam voor teleenheid in muziek

Bezetting van de fanfare

Koperblazers en slagwerk

Bezetting van een (jazz-) combo

Contrabas, gitaar, toetsen, drums

Bezetting van een fanfare

Koperblazers en slagwerk evt aangevuld met saxofoons

Bezetting van een harmonieorkest

Houten/koperen blaasinstrumenten, slagwerk

Bezetting van een strijkorkest

Alleen strijkinstrumenten

Bezetting van een symfonieorkest

Koper-, houtblazers, strijk-, slaginstrumenten

Bourdon

Aangehouden kwint in de baspartij

Break

Begeleiding in een popnummer stopt plotseling

Bridge

Gedeelte in een muziekstuk wat maar 1 keer voorkomt

Cadens

Logische opeenvolging van akkoorden wat het einde vormt van een muziekstuk

Canon

Compositie waarin een thema herhaald word door verschillende stemmen

Chorus

Gedeelte uit een popsong waarin tekst en melodie gelijk blijft.

Chromatiek

Melodie waarbij de afstand telkens een halve toon is

Close harmony

Meerstemmigheid waarbij de noten en akkoorden dicht bij elkaar zitten

Coda

Slot van een muziekstuk

Componeren

Het schrijven van een muziekstuk

Compositie

Muziekstuk

Consonant

ontspannende samenklank van tonen, tegenovergestelde van dissonant

Couplet

Deel van een song waarin de melodie gelijk blijft maar de tekst in elk deel verandert

Contour

Globale richting en omvang van een melodie

Contrast

Tegenstelling

Cover

Een lied dat opnieuw wordt uitgebracht door een andere artiest

Crescendo

Sterker worden <

Dal segno

Vanaf het segno teken opnieuw spelen

Decresendo

Zachter worden \>

Directie

Het leiden van een orkest

Dirigent

Persoon die het orkest leidt

Dissonant

Spannende samenklank

Distortion

Geluidseffect voor elektrische gitaar

Dodecafonie

Twaalftoonsmuziek (elke toon is even belangrijk)

Dominant

Akkoord op de 5e trap van een toonladder.

Doorwerking

Gedeelte waar een thema wordt gevarieerd

Echodynamiek

Overgang in dynamiek die plotseling is en niet geleidelijk.

Expositie

Gedeelte waar een thema door alle stemmen wordt gespeeld

Fade-out

Langzaam zachter worden en wegsterven aan het einde van een muziekstuk.

Fermate

De noot zo lang aanhouden als de dirigent of uitvoerder wil

Fill

Korte variatie gespeeld door een drummer

Frasering

Manier van spelen, noten gebonden, of juist los van elkaar spelen.

Forte

Sterk spelen

Fortissimo

Zeer luid (dynamiek)

Fuzz

Gitaareffect waarbij het geluid vervormd is.

Gebroken drieklank (gebroken akkoord)

Tonen van een drieklank na elkaar spelen

Glissando

Glijden van de ene toon naar de andere

Grondtoon

Eerste trap (en naamgever) van een toonladder / toonsoort

Grote drieklank

Akkoord waarbij de eerste terts groot is (majeur)

Herstellingsteken

Als dit teken er voor staat hoef je de mol/kruis niet te spelen voor die noot, dit geldt voor deze noot voor de hele maat tenzij er weer een mol/kruis voor staat.

Homofonie

Meerstemmige muziek waar 1 melodie leidend is of waar meerdere stemmen een meerstemmige melodie zingen (niet unisono!)

Hoofdvorm

Vorm in de klassieke muziek in drie delen (expositie, doorwerking, reprise)

Houtblaasinstrumenten

Blaasinstrument waarbij lucht langs een riet of scherpe rand in een mondstuk wordt geblazen. Toonhoogte wordt beïnvloed door kleppen of gaten waar de vingers op worden gelegd.

Idiofoon

Muziekinstrument zonder vel

Imitatie

Het naspelen van een motief in een andere stem

improvisatie

Tijdens het muziek maken iets bedenken en dat dan meteen spelen

interval

Afstand tussen twee tonen (prime, seconde, terts, kwart, kwint, sext, septiem, octaaf.)

Kleine drieklank

Akkoord waarbij de eerste terts klein is (mineur)

Koperblaasinstrumenten

Instrumenten waarbij het mondstuk van metaal is (koper) en de tonen met ventielen worden beïnvloed

Kruis

Het teken voor een noot wat aangeeft dat een noot een halve toon hoger gespeeld moet worden

Largo

Langzaam spelen (breed)

Leadgitaar

een gitarist speelt de melodie/ solo

Legato

Gebonden spelen

Leidtoon

Zevende toon in een toonladder

Maatwisseling

In een muziekstuk van maatsoort wisselen

Mechanische blaasinstrumenten

Blaasinstrument waarbij de lucht niet door de speler direct in het instrument wordt geblazen.

Membranofoon

Slaginstrument met vel

Metronoom(getal)

Hoeveel tellen er in een minuut zijn

Mezzo forte

Matig sterk (dynamiek)

Moderato

Matig snel (tempo)

Modulatie

Overgang naar een andere toonsoort

Mol

Een teken voor een noot om die noot een halve toon te verlagen

Motief

Kort muzikaal gegeven

Opmaat

Onvolledige maat aan het begin van een muziekstuk

Orgelpunt

Een aangehouden (enkele) toon in de baspartij

Ostinaat / ostinato

Een kort motief dat continu herhaald wordt

Parallelle beweging

Twee melodieën bewegen op een vaste afstand van elkaar

Pentatonische toonladder

Toonladder die uit vijf tonen bestaat.

Partituur

Overzicht van alle partijen onder elkaar genoteerd

Pianissimo

Zeer zacht (dynamiek)

Piano (dynamiek)

Zacht (dynamiek)

Pizzicato

Het tokkelen op een strijkinstrument

Polyfonie

Muziekstuk waar meerdere hoofdmelodieën zijn.

Portato

Niet gebonden en niet los gespeeld, er precies tussenin

Presto

Zeer snel (tempo)

Rappen

Op snelle, eentonige, ritmische wijze pratend zingen.

Recitatief

Deel van een opera, zanger, zingt op vertellende manier, tekst is belangrijker dan melodie

Refrein

Belangrijkste deel uit een lied dat steeds terugkeert