vinck woordenschat toets

altruïsme

onbaatzuchtigheid

chauvinisme

overdreven vaderlandsliefde

recidivisme

het opnieuw vervallen in dezelfde zonde of fout

stoïcisme

onverstoorbaarheid in pijn, leed of moeilijkheden

hedonisme

leer dat genot het hoogste goed is, dat de mens dient te streven naar de bevreding van zijn zinnelijke verlangens

dilettantisme

oppervlakkige beoefening van kunst of wetenschap

revisionisme

ontkenning van de Holocaust en relativering van de wreedheden uit de Tweede Wereldoorlog

daltonisme

gebrek aan het gezichtsvermogen waardoor men enige kleuren (vooral rood en groen) niet kan onderscheiden

creationsime

opvatting dat het scheppingsverhaal strikt letterlijk moet genomen worden

anachronisme

persoon of zaak die misplaatst is in de tijd waarin hij gesteld is of zich voordoet, die tot een ander (vroeger) tijdperk behoort

aforisme

korte pittige spreuk

maniërisme

stijl in de kunst, gekenmerkt door overladen uitdrukkingsvormen

verbijsterd

heel erg verbaasd

homerische hexameter

meeste gebruikte versvoet voor gedichten

beroepshalve

van wege het beroep

statuut

officiële tekst met regels van de organisatie

amorele

buiten redelijke overwegingen

gutst

overvloedig, in stromen neerstorten

allegoriseren

zich zinnebeeldig uitdrukken

prompt

op opracht dat je aan chat gpt geeft

curve

kromme lijn

oeuvre

al het werk van een kunstenaar

paleolitsch

periode met het eerste gebruik van bewerkte stenen/gereedschap

schuins

dubieus, gewaagd

umheimlich

beklemmend, onbehaaglijk, griezeling (idee van Sigmund Freud)

simulacrum

evenbeeld, spiegelbeeld

mangelen

te kort schieten

inventief

als je makkelijk oplossingen voor problemen bedenkt

precair

delicaat, onstabiel

allegaartje

mengelmoes

mimicry

nabootsing

protocolleren

aantekening maken, een verslag maken

bespotten

iemand of iets belachelijk maken

paradoxaal

tegenstrijdig

AI

de mogelijkheid van een machine om mensachtige vaardigheden te vertonen

output

het eindresultaat (in dit geval de tekst dat chat gpt heeft geschreven)

gedoogd worden

ermee instemmen, zeggen dat het mag

taalpuristen

iemand die probeert een taal vrij te houden van invloeden uit andere talen

standaardtaal

een variëteit van een bepaalde taal die als norm geldt voor de mensen die de taal spreken en schrijven

taalcharter

alle afspraken met betrekking tot taal in een bedrijf

bekrachtigen

ratificeren

taalvariatie

de verscheidenheid in taalgebruik tussen mensen en groepen mensen

omarmen

met plezier aanvaarden

notoir

algemeen bekend, berucht

verzoenen

vrede sluiten

baken

lichtpunt, merkteken dat richting aangeeft

bastion

een plaats dat veiligheid biedt

arbitrair

willekeurig

realiteitszin

besef van werkelijkeheid

wankel

onvast

verkavelingsvlaams

een tussentaal tussen dialect en standaardnederlands

onwrikbaar

waar niets tegenin te brengen is, zonder twijfel

kristalijn

opgebouwd uit kristallen

normatieve grammatica

geeft voorschriften die op dat minderheidsgebruik zijn gebaseerd
het verschil tussen spreek- en schrijftaal wordt vaak genegeerd
ook heeft zij geen aandacht voor het bestaan van varianten zoals die naar regio, sociale groep of gesprekssituatie.

edelmoedigheid

wie niet op eigen voordeel uit is

deugdpronken

door het ijs zakken

mislukken

morsig

vuil, slonzig

geënt

gebaseerd op

voertaal

taal die in een bepaald gebied in het dagelijks leven wordt gebruikt

ergernis

irritatie, frustratie

viscerale

met betrekking ingewanden

verachtelijk

verwerpelijk, oneervol

verloederd

in slechte staat

laudatio

lofreden

inzake

wat betreft

honorabel

eervol

toespitsen

het vooral daarop richten

godbetert

uitroep van verontwaardiging

sociolinguïsten

gespecialiseerd in het bestuderen van de werking van taal binnen de maatschappij en interactie tussen taalkundige en sociale variabelen

bezingen

verheffen, roemen

eerbied

gevoel van hoogachting

unicum

iets wat maar één keer voorkomt

iets op de helling zetten

plannen maken om iets te herzien

optuiging

versieren, uitdossen

wel en wee

goede tijden en slechte tijden

landjonker

landedelman, plattelander van adel

koele minnaar

niet houden van iets maar het toch accepteren

consecratie

ultieme realisatie

overstag gaan

van mening veranderen

zwierig

elegant, sierlijk

civil servant

ambtenaar

doortastend

met overtuiging, vastberaden, krachtig

emancipatie

wanneer een groep die niet over alle vrijheden beschikt zelfstandig wordt

integratie

eenwording

doordenderen

zonder te stoppen doorgaan

paradigma

voorbeeld/moddel dat je kan volgen

kwatongen

kwaadspreken

pluricentrische taal

taal met meerdere standaardtalen \> verschillende gebieden met elk hun eigen norm (Nederlands Nederlands, Belgisch Nederlands, Surinaams Nederlands)

mantra

met goddelijke kracht geladen spreuk

vlaggenschip

het voornaamste, het beste

fnuiken

een einde maken aan

op de schouders van reuzen

bouwen op de kennis van een ander

stroef

niet vlot

taalregister

aan een bepaalde situatie gebonden taalgebruik

schroom

verlegenheid, schaamte

prevelen

zacht binnensmonds praten

geostrategisch

vorm van buitenlands beleid

tanend

afnemend

uithoek

ergens ver weg