SS 1

1st quarter

Kontemporaryo

isyu/pangyayari sa kasalukuyan

Isyu

hinahanapan ng mga kaukulang solusyon/kasagutan

Kontemporaryong Isyu

napapanahong pangyayari o paksang mainit na pinag-uusapan dahil nakaaapekto at nakapagpapabago ng pamumuhay ng karamihan o lahat ng tao

Mga Isyu sa Karapatang Pantao at Kasarian

paglabag sa mga karapatan ng kababaihan, may kapansanan, kabataan, manggagawa, at indigenous groups

Pagkilala o Pagtukoy

una sa proseso sa pag-aaral ng mga kontemporaryong isyu

Pagsasagawa ng Pananaliksik

ikalawa sa proseso sa pag-aaral ng mga kontemporaryong isyu

Pagsusuri sa mga Konsepto

ikatlo sa proseso sa pag-aaral ng mga kontemporaryong isyu

Pagbubuo ng sarili mong pananaw ukol sa isyu na naaayon sa katotohanan

ikaapat sa proseso sa pag-aaral ng mga kontemporaryong isyu

Kalamidad

natural na proseso ng kalikasan

Kalamidad

pagkakawasak ng kapaligiran, pinsala sa mga ari-arian, panganib

Natural o Likas

Uri ng kalamidad na hindi napipigilan o nakokontrol

Gawa ng Tao

Uri ng kalamidad na napipigilan at nakokontrol

Katotohanan

batay sa nangyari, may ebidensya, hindi nagbabago

Opinyon

nagbabago, batay sa pananaw ng tao

Primaryong Sanggunian

galing sa nakakita o nakaranas mismo + kapani-paniwala

Sekundaryong Sanggunian

galing sa ibang tao

Climate Change

bunga ng mga natural na dahilan at mga aktibidad ng tao na nakapagdudulot ng pagbabago sa komposisyon ng kalawakan

Solar Activity

isang sanhi ng pagbabago ng klima + antas ng enerhiya na pinapakawalan ng araw

Solar Activity

dahilan ng Little Ice Age

Greenhouse Gases

nanggaling sa mga enerhiya o kemikal na ginagamit ng tao araw-araw

Greenhouse Gases

bumubuo sa isang porsiyento ng Earth’s atmosphere

Greenhouse effect

sinasalo at kinukulong ang infrared radiation mula sa araw habang tinitiyak na may sapat at katamtamang init na pumapasok sa daigdig para magpatuloy ang buhay rito

Greenhouse Gases

pinaniniwalaang pangunahing dahilan ng patuloy na pag-init ng ating mundo

National Disaster Risk Reduction and Management Council

NDRRMC

NDRRMC

tumutulong upang maiwasan at maibsan ang panganib na dala ng mga kalamidad

Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration

PAG ASA

PAG ASA

nagbibigay ng anunsiyo sa nabubuong sama ng panahon at kung kailan ito papasok + nagbibigay babala at payo ukol sa mga kalamidad

Philippine Institute of Volcanology and Seismology

PHIVOLCS

PHIVOLCS

nagsasagawa ng pagsusuri ukol sa lindol at fault lines + pinag-aaralan ang estado o lagay ng mga bulkan

Metropolitan Manila Development Authority

MMDA

MMDA

impormasyon ukol sa lagay ng trapiko at mga evacuation center + pagpapatupad ng mga polisiya at programa na may kaugnayan sa mga kalamidad na maaaring maranasan ng mga lungsod at minusipalidad

Department or Environment and Natural Resources

DENR

DENR

pinamamahalaan ang pangangalaga o pangangasiwa sa kalikasan

DENR

layunin nitong protektahan ang kalikasan laban sa mga mapanirang gawain o aktibidad ng tao

Department of Education

DepEd

DepEd

naghahatid ito ng kaalaman sa mga mag-aaral ukol sa mga kalamidad at pandemya

Department of the Interior and Local Government

DILG

DILG

namumuno sa mga lokal na pamahalaan sa ating bansa + nangunguna sa pagbibigay ng agarang tulong sa mga apektado sa munisipaliadad, lungsod, at lalawigan

Department of Health

DOH

DOH

usaping pangkulusugan + nangunguna sa pangangalaga sa mga nasagutan, may sakit, o nalalagay sa panganib

DOH

sinisuguro na ligtas ang mga tao laban sa pandemya o malalang sakit

Department of Social Welfare and Development

DSWD

DSWD

naghahatid ng tulong sa mga bata, magulang, at pamilya na walang maaasahan sa buhay

Philippine National Police

PNP

Armed Forces of the Philippines

AFP

PNP at AFP

usaping pangkapayapaan + sumasagip sa mga naaapektuhan + nagpapatupad ng mga alintuntunin

Department of Transportation

DOTr

DOTr

responsibilidad niyo ang pagpapanumbalik o pagsasaayos ng sistema ng transportasyon

National Telecommunications Commission

NTC

NTC

padaliin ang paghahatid at palitan ng impormasyon sa oras ng kalamidad at pandemya

Department of Information and Communications Technology

DICT

DICT

kaugnay ito para sa mga usaping may kaugnayan sa epektibong paghahatid ng information at komunikasyon

Department of Public Works and Highways

DPWH

DPWH

isinasaayos ang mga daanang nasira ng kalamidad

Government Service Insurance System

GSIS

GSIS

paghahatid ng tulong pinansiyal sa mga manggagawa ng gobyerno

Social Security System

SSS

SSS

nangangasiwa sa mga tulong pinansiyal o pautang sa mga manggagawa sa pribadong sektor

Pagbagyo

malakas na hangin na may kasamang malakas at matagal na pag-ulan

Yolanda

pinakamapinsalang bagyo

Biglaang Pagbaha o Flashflood

may malakas na pagbuhos ng ulan dala ng bagyo/moonsoon rains

El Nino

matinding tag-init

La Nina

matinding tag-ulan

pagbaha

problema kapag may La Nina

kakulangan sa suplay ng tubig

problema kapag may El Nino

Storm Surge

abnormal na pagtaas ng tubig

Storm Surge

dala ng malalakas na hangin na tumutulak sa tubig-dagat patungong dalampasigan

pagbaha sa mga kalupaan

problemang dala ng storm surge

Tsunami

malalaking alon na dala ng mga oagyanig o paglindol, pagguho ng kalupaan at pagsabog ng bulkan sa ilalim ng karagatan, o pagbagsak ng isang kometo mula sa kalawakan

Landslide

pagdausdos ng mga tipak ng bato debris at putik mula sa matataas na lugar

Buhawi o tornado

isang mapanira, mapanganib, at umiikot na haligi ng hangin na dumarapo o sumasayad sa kalupaan

Buhawi o tornado

karaniwang nabubuo kasama ng thunderstorm o pag-ulan na may malalakas na kulog at kidlat

Buhawi o tornado

dala ng proseso ng kalikasan, ang mainit na hangin sa kalupaan ay umaakyat nang paikot at maaaring sabayan ng pag-ikot ng malamig na hangin pababa sa himpapawid

Camiguin

nabuo dahil sa pagputok ng bulkan

El Nino at La Nina

natural phenomenon na tumutukoy sa hindi pangkaraniwang pag-init ng temperatura sa tubig ng Karagatang Pasipiko

Paglindol o pagyanig

sanhi ng mabilis na paglabas ng enerhiya sa ilalim ng lupa

Paglindol o pagyanig

kadalasan ay sanhi ng paggalaw ng fault sa ibabaw na bahagi ng mundo

Matinding init o heat wave

hindi pangkaraniwang init ng panahon na tumatagal sa dalawa o higit pang araw

Matinding init o heat wave

maaaring magdulot ng dehydration

Pagkilala o Pagtukoy

totoo ba or fake news

Pagkilala o Pagtukoy

katotohanan o opinyon

Pagsasagawa ng Pananaliksik

tungkol saan ang isyu

Pagsasagawa ng Pananaliksik

pag-alam sa saklaw

Pagsasagawa ng Pananaliksik

paano naganap ang isyu o pangyayari

Pagsusuri sa mga konsepto

pag-alam sa iba pang isyu kaugnay ng pinag-aaralang isyu

Pagbubuo ng sarili mong pananaw

gawin ang proseso 1-3 bago ito

Pagbubuo ng sarili mong pananaw

sariling opinyon batay sa nakalap

Mga Isyung Pangkapaligiran at Pang-ekonomiya

climate change

Mga Isyung Pangkapaligiran at Pang-ekonomiya

epidemya o pandemya

Mga Isyung Pangkapaligiran at Pang-ekonomiya

umemployment

Mga Isyung Pangkapaligiran at Pang-ekonomiya

globalisasyon

Mga Isyung Pangkapaligiran at Pang-ekonomiya

kalamidad

Mga Isyung Pampolitika at Pangkapayapaan

migrasyon

Mga Isyung Pampolitika at Pangkapayapaan

territorial at border conflict

Mga Isyung Pampolitika at Pangkapayapaan

korapsiyon

Mga Isyung Pampolitika at Pangkapayapaan

political dynasty

Mga Isyung Pampolitika at Pangkapayapaan

kalaban ng gobyerno

Mga Isyung Pampolitika at Pangkapayapaan

vote buying

Mga Isyung Pampolitika at Pangkapayapaan

vote padding/vote shaving

Mga Isyu sa Karapatang Pantao at Kasarian

diskriminasyon