IB alle hoofdstukken

Soorten analyses

beschrijvend, verklarend, evaluatieve, voorspellende, prescriptieve, normatieve

beschrijvende analyses

het geven van een globaal beeld door gebruik te maken van data, conflicten en beleid in kaart brengen, comparatieve analyse is hiervan een onderdeel

verklarende analyses

sociaal wetenschappelijke benadering, politieke theorieën, historische constructivistische benadering

evaluatieve analyses

evalueren van beleid aan de hand van duidelijke criteria

prescriptieve analyses

aanbevelingen voor het beleid, voorspellingen doen over de toekomst en actief bijsturen, beleidsvoorstellen

normatieve analyses

wat is goed en wat is slecht, verschillende niveaus onderscheiden

concessie

toegeving aan wensen of eisen van tegenpartij

methodologisch

inductief, deductief

inductief

van feiten een theorie ontwikkelen

deductief

theorie toetsen en er feiten uit halen

Hedley Bull

ontwikkelde het idee van een anarchistische samenleving in plaats van de conventionele realistisch idee van een internationale anarchie, internationale samenleving theorie wordt gezien als een vorm van liberaal realisme

Anarchie

afwezigheid van een centrale overheid

hegemonie

meer macht hebben dan de andere

systeemniveaus

internationaal systeem, staten-niveau, sub-statelijke actoren, individueel niveau, agent-structure debate, interactiegebieden, internationale politiek,

soorten polariteit

bipolariteit, unipolariteit, multipolariteit

bipolariteit

een internationaal systeem van onafhankelijke staten waarin twee staten ongeveer evenveel macht hebben en aanzienlijk meer macht dan de andere staten

multipolariteit

baseert zich enkel op het aantal machtige staten of polen, gemeten in nationale macht

unipolariteit

een internationaal systeem van onafhankelijke staten waarin één staat aanzienlijk meer macht heeft dan de andere staten

polariteit

aantal grote spelers dat binnen een bepaald interstatelijke systeem actief is

multilateralisme

Een beleid in samenwerking met andere staten of internationale organisaties, of een systeem van gecoördineerde relaties tussen drie of meer actoren

unilateramisme

een beleid bepaald door de belangen en objectieven van een enkele staat, vrij van andere staten en lichamen

status quo

staten die geen ambitie hebben om hun territorium te vergroten

expansionisme

staten die de ambitie hebben om hun territorium uit te breiden

ICAN

international campaign to abolish nuclear weapons

internationaal systeem van staten

macht, staten, samenwerking beperkt, realisme, John Mearsheimer, Kenneth Waltz, het is te negatief, verleden

internationale gemeenschap

orde en stabiliteit, staten en andere actoren, gemiddelde samenwerking, neo-liberal institutionalism, Engish school, Hedley Bull, Robert Keohane, Joseph Nye, te weinig normatief, heden

wereld gemeenschap

rechtvaardigheid, emancipatie, verschillende actoren, zeer grote samenwerking, liberalisme, idealisme, critical school, richard Falk, Ken Booth, niet beschrijvend, toekomst

politiek doorheen de tijd

pre-Hellas, Hellas 650 vc, Stadstaten 500-100 vc, Romeinse keizerrijk 27vc-15de eeuw, Heilig Roomse Rijk en Byzantium 4de-14de eeuw, Italiaanse stadstaten 14de-15de eeuw, territoriale staten 12de eeuw

Melian Dialogue

the truth is that the powerful take what they can and the weak grant what they must

Hellas stadstaten

intern societies, realisme, samenwerking

Romeinse keizerrijk

expansionisme, lag geografisch niet aan elkaar

Heilig Roomse rijk en Byzantium

geografische en religieuze macht

Italiaanse stadstaten

international society, diplomatieke contacten

30-jarige oorlog

1618 tot 1648, godsdienstoorlog, katholicisme en protestantisme

vrede van Westfalen

2 verdragen die werden gesloten tussen mei en oktober in 1648, deze verdragen beëindigde de dertigjarige oorlog

de Westerfalen soevereiniteit

het concept van de soevereiniteit van een natiestaat

mercosur

duane-unie tussen Brazilië, Argentinië, Uruguay, Paraguay en Venezuela

SADC

intergouvernementele organisatie van 15 zuid afrikaanse landen, doel is socio-economische en politieke samenwerking en integratie van de verschillende lidstaten

sub-statelijke diplomatie

betreft actoren binnen hoofdzakelijk federale landen

paradiplomatie

aan internationale betrekkingen doen door sub-statelijke of regionale overheden

NGO

elke organisatie die niet is opgericht door intergouvernementele overeenkomst

iNGO

zijn achtief over de landsgrens, zijn internationaal

defensief realisme

Een vorm van structureel realisme die staten ziet als security maximizers, door hun wil om een aanval te voorkomen boven het streven naar wereldmacht te plaatsen

offensief realisme

Een vorm van structureel realisme die staten ziet als power maximizers, doordat er geen limiet staat op hun streven naar controle over de internationale omgeving

ontstaan democratisering en politieke rechten voor burgers

Habeas Corpus, Bill of Rights, Amerikaanse revolutie, Franse revolutie

globalisering

historisch proces waarbij goederen, diensten, mensen, technologie en ideeën als maar sneller over de staatsgrenzen heen circuleren en de wereld meer en meer geconnecteerd wordt

politieke gevolgen globalisering

staten verliezen macht tegenover andere actoren, kosmopolitisme

kosmopolitisme

geloof in een wereldstaat, globale politieke instituties of een wereldregering die democratisch is

pluspunten globalisering

internationale handel, armoede neemt af, kennis makkelijker verspreiden, globale regering, stabiliteit, minder conflicten, nieuwe vorm van samenwerking en activisme

minpunten globalisering

grote staten worden machtiger, identiteitsverlies, meer milieu vervuiling, kennis kan op een slechte manier gebruikt worden, terrorisme, uitbuiting, democratisch deficit, oorlog omwille van grondstoffen , internationale wapenindustrie

anti-globaliseringsbeweging

streefdoel is een solidaire mondialisering met eerbied voor de universele rechten

Tobintaks

kleine belasitingen op valutatransacties, voorgesteld naar de aanleiding van de afschaffing van het systeem ban Bretton Woods, armoedebestrijding en herverdeling tussen rijke en arme landen

vermogensbelasting

directe belasting over het vermogen, ongeacht de inkomst die uit dit vermogen verkregen worden

schuldkwijtschelding

kwijtschelding van de schulden van de armste landen

thuismarkteconomie

produceren voor eigen behoeften

Freeman Dyson

atoomwetenschapper,

E.H. CARR

1939, boek the twenty years crisis: 1919-1939

commercieel liberalisme

Een vorm van liberalisme die de economische en internationale voordelen van vrijhandel benadrukt, wat leidt tot wederzijdse voordelen, algemene welvaart en vrede tussen staten

Republikeins liberalisme

Een vorm van liberalisme die de voordelen van een republikeinse regering benadrukt en vooral ook de link tussen democratie en vrede benadrukt

Woodrow Wilson

idealist, 14 punten plan om de wereld te verbeteren

theorie van democratische vrede

beschermen van buitenlanders in eigen land

Kagan

voorstel om league of democraces op te rechten los van de VN

Engelse school

sociologisch liberalisme, klemtoon op recht, orde en stabiliteit

critical school

klemtoon op rechtvaardigheid, meest linkse school, dachten niet na over de economische basis maar wel in cultuur, bureaucratie, structuur familie en abstracte concepten, emancipatie

neo liberalisme

Een denkschool binnen het liberalisme die de ruimte voor coöperatief gedrag binnen het internationaal systeem benadrukt, zonder het anarchistisch karakter ervan te ontkennen

3 vormen van institutions

internationale Regimes, internationaal recht, internationale organisaties

categorieën internationale regimes

geografische regimes, functionele regimes, niet-veiligheidsregimes, veiligheidsregimes

NPV

nucleair non-proliferatieverdrag

IAEA

international atomic energy agency

epistemische gemeenschappen

Professionele groepen van mensen die een gemeenschappelijke visie hebben over de oorzaak en mogelijke oplossing van een probleem

politieke integratie

een proces waarin samenwerking tussen staten tot de vorming van een supranationaal politiek systeem leidt, oftewel door deling van bevoegdheden of door overdracht van bevoegdheden

federalisme

Een territoriale indeling van macht gebaseerd op gedeelde macht tussen een centrale en perifere instanties

functionalisme

zeer idealistisch, gaar ervan uit dat er in onze maatschappij veel technologische problemen zijn die best door technocraten worden opgelost, laat de experten dit oplossen en loskoppelen van politisering, laat experten beleid bepalen op internationaal niveau

Neofunctionalisme

Het herbekijken van het functionalisme waarbij wordt gesteld dat de regionale integratie op één bepaald gebied vaak voor druk zorgt om verdere integratie te doen, onder de vorm van "spillover"

integratietheorieën

federalisme, functionalisme, neofunctionalisme, intergovernmentalisme

realist intergovernmentalisme

geen supranationale organisaties, grote lidstaten hebben de facto meer te zeggen dan kleine lidstaten, staten zijn belangrijkste factoren

liberal intergovernmentalisme

soort van comprompis realisme en liberalisme, voor grote beslissingen in EU moeten twee stap model bedacht worden,

twee stappen model voor grote beslissingen in EU

liberale idee, international bargaining

international bargaining

realistische aspect waarbij diegenen die het meest machtig zijn het laken naar zich toe zullen trekken

EGKS

Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal, opgericht in 1951

EGG

Europese Defensiegemeenschap

oprichting VN

1945 in San Fransisco

realistische invloed VN

samenstelling veiligheidsraad

idealistische invloed VN

algemene vergadering waar wordt samengewerkt

ECOSOC

economisch en sociaal comité

veiligheidsraad

belangrijkste orgaan, militaire sancties uitvoeren

organen VN

veiligheidsraad, algemene vergadering, secretaris generaal, ECOSOC, internationaal gerechtshof, Truschapsraad

internationaal gerechtshof

15 rechters, beslist over geschillen tussen landen

trutschapsraad

opgericht om internationaal toezicht te bieden aan 11 trustgebieden om te verzekeren dat adequate stappen worden ondernomen om gebieden voor te bereiden op zelfbestuur of onafhankelijkheid

trustgebied

een gebied beheerd door de VN, voormalige Duitse koloniën in Afrika en grote oceaangebieden die na WO1 mandaatgebieden van de Volkenbond werden

ontstaan EU

eerste doelstelling was politiek-militair vrede

organen EU

raad van Ministers, Europese raad, Europese Commissie, Europees Parlement, Europees Hof van Justitie, ECB

ontstaan NAVO

opgericht in 1949, is een collectieve defensiegemeenschap, was bedoelt tegen sovjet dreiging

organen NAVO

Noord Atlantische raad, secretaris generaal, SACEUR

SACEUR

supreme allied commander europe

taken NAVO

collectieve defensie, peace making operations out of area

OVSE

Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa, VS, Rusland, instelling in Wenen

raad van Europa

opgericht in 1949, Straatsburg, Europese Conventie voor de rechten van de mens, Europees Hof voor de rechten van de mens

OESO

organisatie voor economische samenwerking en ontwikkeling, Parijs

OAS

organisatie Amerikaanse staten, 1948