ureyin isemik xestelikleri

Mohkem triada

Ateroskleroz, hipertoniya xesteliyi ve ureyin isemik xesteliyi

Qefleti urek olumleri zamani miokarddaki morfoloji deyisiklikler— isiq mikroskopunda

Kardiomiofibrillerin fraqmentasiyasi, periferik hisselerde zeif ifade olunmus koaqulasiya elametleri, dalgavari lifler elameti, diapedez qansizma, miokard stromasinin odemi

Qefleti urek olumleri zamani miokarddaki morfoloji deyisiklikler— Elektron mikroskopunda

Mitoxondrial daraqlarin(kristlerin) ve daxili membranin diger nahiyelerinde destruksiya, mitoxondrilerde kalsium ionlarinin toplanmasi, kariopiknoz ve xromatinin marginasiyasi (kariolemmaya cekilmesi)

Qefleti urek olumleri zamani miokarddaki morfoloji deyisiklikler— Histokimyevi

ŞİK-reaksiyasi vasitesile kardiomiositlerde qlikogenin yox olmasinin teyini, dehidrogenaza fermentlerinin altivliyinin keskin asagi dusmesi

Miokardda keskin isemik distrofiya ocaginin tecili olaraq teyin edilmesi ve deqiqlesdirilmesinde istifade olunur

Kalium-tellurit ve ya tetrazol duzlari

Kalium-telluritle ve tetrazolla muayine esaslanir

Saglam nahiyede dehidrogenaza fermentleri yuksek aktivliye malik olduqlari ucun duzlar reduksiya olunaraq qara rengli deneler emele getirir, distrofiya nahiyesinde ise mehlullar seffaf olaraq qalir ve cokuntuler emele getirmir

Miokard infarkti mikroskopik ve makroskopik olaraq miokardin keskin isemiyasindan nece saat sonra gorunmeye baslayir

6-18 saat sonra

Miokard infarktinin inkisaf merheleleri

Nekrotik merhele ve sklerotik merhele

Nekrotik merhele baslayir

Miokardin keskin isemiyasi anindan 20-30 deq. sonra

Kardiomiositlerde koaqulyasion nekrozun ilk elametleri, miokard stromasinda odem ve diapedez qan sizmalar, LLİ-in baslanmasi gorulur

Miokardin keskin isemiyasi anindan 4-12 saat sonra

Infarkt ocagi mikroskopik(histoloji) ve makroskopik olaraq nekrotik toxuma seklinde gorunmeye baslayir

Miokardin keskin isemiyasi anindan 18 saat sonra

Nekrotik merhele davam edir

2 hefteye qeder (10-14 gun)

Sklerotik merhele davam edir

4 hefte

Miokardda makroskopik olaraq qirmizi zolaq seklinde hasiye ile ehate olunmus ag-bozumtul rengde nekroz ocagi gorunur

Miokardin keskin isemiyasi anindan 18-24 saat sonra

Miokard infarktinda mikroskopik olaraq gorunur

Homogenlesmis nekroz kutleler, merkezi hissede koaqulyasion nekroz, periferik hisselerde koaqulyasion miositoliz ve zeif kollikvasion nekroz

Nekroz ocagini ehate eden demarkasiya zonasi ibaretdir

Paralitik genislenmis qan damarlarindan cixmis leykositler, monositler, limfositler

Miomalyasiya

Makrofaqlar nekroz kutlelerini hisse hisse udur ve faqositoza ugradir, nekrozlasmis kardiomiositler autolize ugrayir ve nekrotik kutle eriyir. Bele hallarda xususile de transmural infarktda urek cirila biler

Demarkasiya zonasinda LLİ teze birlesdirici toxuma- qranulyasiya toxumasi ile evez olunmaga baslayir

3-7 gun sonra

Qranulyasiya toxumasi kobud liflu birlesdirici toxumaya- capiq toxumasina cevrilmeye baslayir

10-14 gun sonra

Capiq toxumasinin emele gelmesi bas verir

6 hefte muddetinde

Nekrozlasmis kardiomiositlere gore ureyin itirilmis funksiyasi, etrafdaki salamat qalmis kardiomiositlerin hipertrofiyasi hesabina yeniden berpa olunur

6 hefte muddetinde

Infarktdan sonraki 6 hefte

Qizil 6 hefte

Bas verme muddetine gore miokard infarktinin novleri

Miokardin ilkin infarkti, miokardin residiv infarkti, miokardin tekrari infarkti

Miokardin residiv infarkti

Ilkin infarktin bas verdiyi andan 6 hefte kecmemis bas veren ikinci infarkt

Lokalizasiyasindan asili olaraq miokard infarktinin novleri

1. Sol medeciyin yan divarinin infarkti

2. Sol medececiyin arxa divarinin infarkti

3. Sol medeciyin on divarinin ve medeciklerarasi arakesmenin on hisselerinin infarkti

4. Medeciklerarasi arakesmenin infarkti

5. Miokardin subtotal infarkti

Sol medecik divarinin ayri-ayri qatlarina olan munasibetine gore miokard infarktinin novleri

1. Subendokardial infarkt (endokardalti)

2. Subepilardial infarkt (epikardalti)

3. Intramural infarkt (divardaxili)

4. Transmural infarkt (divarlarasi)

Fibrinoz epikardit bas verir

Subepikardial infarktda, demarkasiya zonasinin davami olaraq

Miokardin bu novlerinde tromboemboliya sindromu inkisaf edir

Subendokardial ve transmural infarktlarda

Ureyin keskin anevrizmasi bas verir

Transmural infarktda

Ureyin tamponadasi bas verir, ureyin cirilmasi hesabina (ani ölüm)

Transmural infarktda

Nekroz ocaginin olcusunden asili olaraq miokard infarktinin novleri

Xirda ocaqli(mikroinfarkt), iri ocaqli, genis saheli

Sol medecik divarlarinin yaridan coxunu ehate eden infarkt

Miokardin subtotal infarkti

Miokard infarktinin agirlasmalari

Aritmiyalar, keskin urek catismazligi, kardiogen sok, asistoliya, medeciklerin fibrilyasiyasi, miomalyasiya, keskin anevrizma, ureyin cirilmasi ve tamponadasi, trombemboliya sindromu ve perikardit

Miokard infarktinin letalliq gostericisi

1/3

Miokard infartinin erken dovrlerinde olumun bilavasite sebebleri

1. Kardiogen sok

2. Keskin urek catismazligi

3. Medeciklerin fibrilyasiyasi(en cox, 50 faiz, ilk 1 saatda)

4. Asistoliya

Miokard infarktda gec dovrde olum sebebleri

Keskin anevrizmanin cirilmasi ve ya tromboembolik sindrom

Ureyin xroniki isemik xestelikleri

1. Diffuz xirdaocaqli kardioskleroz ve ya miokardin interstitsial fibrozu

2. Infsrktdan sonraki(postinfarkt) iri ocaqli kardioskleroz

Xroniki isemiya ile elaqedar kardiomiositlerde meydana cixir

Lipofussinoz

Diffuz xirda ocaqli kardioskleroz klinikada vaxt asiri angonoz(sixici, basici) urek tutmalari ve dos sumuyu arxasi nahiyelerde desici agrirlarla musaiyet olunur. Buna deyilir:

Stenokardiya ve ya dos inagi (angina pectoris)

Stenokardiyanin novleri

1. Gerginlik stenokardiyasi

2. Sakitlik stenokardiyasi ve ya prinsmetal stenokardiyasi

3. Qeyri-stabil stenokardiya ve ya infarkt qabagi stenokardiya

Infarktdan sonraki iri ocaqli kardioskleroz neticesinde emele gelen xroniki urek catismazligi sebeb olur

Agciyerin boz berkimesi, muskat qaraciyer, boyreyin sianotik indurasiyasi, dalagin sianotik indurasiyasi

Infarktdan sonraki iri ocaqli kardioskleroz zamani bas vere bilecek olum sebebleri

1. Genis saheli capiq toxumasinin icerisinden kecen sinir elementlerinin atrofiyasi, keciricilik qabiliyyetinjn pozulmasi ve bunun da neticesinde asistoliya ve qefleti urek olumu

2. Xroniki urek catismazligi

Menkeberq xəstəliyi

Arteriyaların birincili mediokalsinozu

Isemik ensefalopatiya en çox burda bas verir

Orta ve on beyin arteriyalari hovzesinde

Isemik ensefalopatiyada en cox zedelenen hisseler

Piramid huceyreleri, gicgah nahiyesinde hipokampin Zimmer zonasinin neyronlari ve beyinciyin Purkinye huceyreleri

Bas beyinin isemik insultlarinin novleri

1. Isemik infarkt

2. Hemorragik infarkt

3. Qarisiq infarkt

Bas beyinin isemik infarkti zamani nekroz ocaginin etrafinda demarkasiya zonasi formalasir

2-3 sutka sonra

Bas beyinin isemik infarktinda nekroz ocaginin periferik hisselerindeki makrofaqlar adlanir

Qranulyar (denever) sarlar

Bas beyinin isemik infarkti makroskopik gorunusune gore

Ag infarktdir

Bas beynin isemik infarkti zamani kollikvasion nekrozla elaqedar infarkt zonasi tedricen yumsalir. Bu bele adlanir

Beynin boz (ve ya ag) yumsalmasi

Bas beyinin hemorragik infarkti makroskopik gorunusune gore

Once ag bir nece gun sonra qirmizi infarkt

Bas beyinin isemik infarkti zamani nekrozun yerinde emele gelir

Kista

Bas beyinin hemorragik infarktinda kistanin divarinin rengi

Pasli

Bas beyinin hemorragik infarkti zamani bas veren yumsalma novu

Beynin qirmizi yumsalmasi

Hemorragik insultun novleri

1. Hematoma

2. Hemorragik hopma

3. Subaraxnoidal qansizma

Beyin daxili hemorragik insultlari

Hematoma ve hemorragik hopma

Beyin daxili hemorragik insultlar adlanir

Serebral apopleksiya

Hematomalar adeten burada bas verir

Qabiqalti nuveler(gorme qabari, daxili kapsula) nahiyesinde ve beyincikde

Bas beyin hematomasinda bu hal mutleq olumle neticelenir

Qanin beyin medeciklerin kecmesi(III ve IV medeciklere)

Hemorragik hopmada qan sizmanin novu

Diapedez ve ya petexial qansizma

Hematomalardan ferqli olaraq Hemorragik insult ocaginin makroskopik ferqi

Hemorragik insultda nekroz ocaginin serhedleri deqiq olmur

Hemorragik hopma adeten burada bas verir

Qabiqalti nuveler(gorme qabari, Varoli korpusu)

Bas beynin hipertonik insultonu deyisikliklerinin novleri

1. Hipertenzion ensefalopatiya

2. Lakunar deyisiklikler

3. Subkortikal leykoensefalopatiya

Bas beynin hipertonik insultonu deyisiklikleri bezen bele adlandirilir

Mikroinsult

Hipertenzion ensefalopatiyaya basqa ne deyilir

Bas beynin tranzitor isemiyasi

Hipertenzion ensefalopatiyada damar divarinda bas veren deyisiklikler

Plazmorragiya, fibrinoid nekroz, perivaskulyar odem, xirda diapedez

Hipertenzion ensefalopatiya deyisiklikler en cox burada bas verir

Beyin qabiginin ikinci, ucuncu sira huceyrelerinde, uzunsov beynin somatik ve vegetativ nuvelerinde

Subkortika leykoensefalopatiya bu nahiyelerde ozunu gosterir

Qabiqalti nuveler nahiyesinde neyronlarin kicik cixintilarinin - aksonlarin destruksiyasi, demielinizasiya, arteriolalarin divarinda hialinoz

Hemorragik insult ve kelle beyin travmalari zedelenme nahiyeleri ferqi

Travmada birinci yumsaq qisa daha agir hallarda beyin maddesi, hemorragik insultda beyin maddesi